Overeenkomst van opdracht of arbeidsovereenkomst?

Het komt met enige regelmaat voor dat er tussen twee partijen een discussie ontstaat over de vraag of een bepaalde samenwerking nu gezien moet worden als een overeenkomst van opdracht (bijvoorbeeld een freelance-overeenkomst of een managementovereenkomst) of dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Deze discussie doet zich met name voor als er sprake is geweest van een langdurige samenwerking en de opdrachtgever (of werkgever) de samenwerking opzegt. In dat geval heeft de opdrachtnemer (of werknemer) er belang bij om de samenwerking te beschouwen als een arbeidsovereenkomst. Een arbeidsovereenkomst kan namelijk niet zomaar door een werkgever beëindigd worden.

Hoe hebben partijen feitelijk invulling aan de samenwerking gegeven?

Als een rechter moet beoordelen hoe een bepaalde samenwerking moet worden uitgelegd, kijkt de rechter natuurlijk in eerste instantie naar de formulering van de overeenkomst (van opdracht). Meestal zal in deze overeenkomst expliciet vermeld staan dat partijen niet de bedoeling hebben om een arbeidsovereenkomst aan te gaan.

Toch kan een rechter tot het oordeel komen dat er wel sprake is van een arbeidsovereenkomst. Volgens de Hoge Raad is namelijk van belang om na te gaan op welke wijze partijen uitvoering aan hun samenwerking hebben gegeven.

Een voorbeeld.

Een fotograaf die als freelancer werkzaam was voor een groot persbureau kreeg op enig moment geen opdrachten meer. Hij startte een procedure en stelde zich op het standpunt dat hij bij het persbureau in dienst was. De rechter concludeerde echter dat hier toch echt sprake was van een freelance-overeenkomst omdat:

• de fotograaf zelf investeringen in materiaal had gedaan
• er niets geregeld was over doorbetaling ziekte of vakantie
• hij geen vakantietoeslag ontving
• hij betaald werd per foto
• hij niet verplicht was om deel te nemen aan vergaderingen en overleggen
• hij zelf kon bepaling of hij wel of niet beschikbaar was voor het verrichten van werkzaamheden

Andersom geredeneerd, als u bijvoorbeeld wel vakantietoeslag ontving, op maandbasis betaald werd en in feite gedurende een vast aantal uren werkzaam bent geweest, zou een rechter tot het oordeel kunnen komen dat er wel sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Het uiteindelijke oordeel hierover zal afhangen van alle omstandigheden van het geval. Vraag bij twijfel advies aan een in arbeidsrecht gespecialiseerde advocaat of jurist.