Sollicitatiegesprek: Welke vragen mag ik (niet) verwachten?

Een kandidaat-werkgever mag u tijdens een sollicitatiegesprek niet zomaar van alles vragen. Over privacygevoelige onderwerpen als een eventueel strafrechtelijk verleden of uw medische toestand mag u in het algemeen zwijgen. 

Doel van de sollicitatie

Een sollicitatiegesprek heeft voor de kandidaat-werkgever tot doel om te bepalen of u de meest geschikte kandidaat bent voor de vacature. Andersom mag u verwachten dat u tijdens het sollicitatiegesprek een goed beeld krijgt van de organisatie, de betreffende vacature en het verloop van de sollicitatieprocedure. In de zogenaamde NVP Sollicitatiecode staan een aantal gedragsregels waaraan een werkgever zich bij een sollicitatie behoort te houden.

NVP Sollicitatiecode

Hoewel u mogelijk een aantal kritische vragen dient te beantwoorden, mag de kandidaat-werkgever u niet alles vragen. Uitgangspunt is het principe dat de kandidaat-werkgever u alleen vragen mag stellen over zaken die voor de functie en een goede vervulling hiervan van belang zijn.

Een aantal vragen die de kandidaat-werkgever u niet mag stellen, zijn bijvoorbeeld:

• Bent u zwanger of bent u van plan zwanger te raken?
• Bent u in het verleden veel ziek geweest?

Vragen naar een eventueel strafrechtelijk verleden mag de kandidaat-werkgever eigenlijk alleen voor zover dit vanuit de aard van de functie nodig is. Stel dat u solliciteert bij een financiële instelling. In dat geval mag de kandidaat-werkgever vragen of u in het verleden bent veroordeeld voor een vermogensdelict. Houd verder rekening met het volgende sollicitatie advies.

Spreken, zwijgen of liegen tijdens sollicitatie?

In het algemeen bestaat er geen spreekplicht voor een sollicitant. Dat wil zeggen dat u niet verplicht bent om spontaan melding te doen van allerlei zaken die voor de werkgever mogelijk interessant zouden kunnen zijn. Zo hoeft u niet spontaan te melden dat u in het verleden strafrechtelijk veroordeeld bent of dat u gedurende een langere periode arbeidsongeschikt bent geweest.

Spreekplicht alleen in uitzonderlijke situatie

Wel kan er sprake zijn van een spreekplicht als u weet (of had moeten weten) dat bepaalde persoonlijke informatie u absoluut ongeschikt maakt voor de functie. Als u bijvoorbeeld gedurende een lange periode wegens burnout klachten arbeidsongeschikt bent geweest en u bovendien last heeft van een hoge bloeddruk, dan behoort u te weten dat u ongeschikt bent voor een stressvolle baan. In dat geval kan het verzwijgen van uw medische verleden ertoe leiden dat u mogelijk later – als uw gezondheidsklachten opnieuw opspelen – door uw werkgever ontslagen kunt worden.

Liegen over ‘verboden vragen’

In het algemeen zal een werkgever u niet mogen vragen naar uw medische situatie en/of naar een eventueel strafrechtelijk verleden. Stelt de werkgever deze vragen toch, dan mag u zwijgen. In de praktijk zal dit natuurlijk betekenen dat de werkgever uit uw zwijgen zijn conclusies zal trekken en u niet zal aannemen. Daarom wordt in het algemeen aangenomen dat u mag liegen over ‘verboden vragen’ van de werkgever.