Verschillende vormen van bijstand

Er zijn drie vormen van bijstand:

1. Bijstand om niet (u hoeft de bijstand niet terug te betalen)
2. Bijstand in de vorm van een geldlening
3. Bijstand in natura

Bijstand om niet

Bijstand om niet betekent dat u deze bijstandsuitkering in principe niet hoeft terug te betalen. Toch kan er ook bij deze vorm van bijstand sprake zijn van een terugbetalingsverplichting. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarbij u:

• ten onrechte bijstand heeft gekregen omdat u onjuiste inlichtingen heeft verstrekt (u heeft bijvoorbeeld niet doorgegeven dan u aan het werk was)
• ten onrechte bijstand heeft gekregen omdat u achteraf middelen ontvangt die betrekking hebben op een periode waarin bijstand is verstrekt (u heeft bijvoorbeeld met terugwerkende kracht een andere uitkering ontvangen)
• een aan u opgelegde verplichting niet bent nagekomen (u heeft bijvoorbeeld niet meegewerkt aan een Work-First traject)

Bijstand kan in de vorm van een geldlening

In bepaalde situaties zal bijstand altijd in de vorm van een geldlening worden verstrekt. Denkt u bijvoorbeeld aan de situatie dat u een voorschot ontvangt of als u bijstand aanvraagt terwijl uw woning forse overwaarde heeft.

In andere gevallen kan de gemeente zelf beslissen of u bepaalde bijstand om niet krijgt (u hoeft dan in principe niets terug te betalen) of dat u een lening wordt verstrekt. Voorbeelden zijn:

• Bijzondere bijstand voor de kosten van noodzakelijke duurzame gebruiksgoederen (bijvoorbeeld een koelkast of wasmachine).
• De situatie waarbij duidelijk is dat u over de periode waarvoor u bijstand vraagt een ander inkomen zult hebben. Uw WW-uitkering loopt bijvoorbeeld af en u vraagt bijstand aan, maar tegelijkertijd vindt u een baan. U hebt dan nog geen loon ontvangen. U krijgt dan bijstand in de vorm van een geldlening.
• Als uw aanvraag voor bijstand het gevolg is van onverantwoordelijk gedrag van uzelf. U had bijvoorbeeld een vermogen wat u veel te snel hebt opgemaakt. U moet dan eerder een beroep doen op de bijstand dan in het geval u zuiniger geleefd had.
• Als uw aanvraag verband houdt met een door u te betalen waarborgsom, denk bijvoorbeeld bij het aanvaarden van een woning.
• Als bijstand wordt verleend voor de aflossing van een schuld.

Als u bijstand in de vorm van een lening ontvangt, moet deze bijstand worden terugbetaald. Elke gemeente heeft specifieke regels opgesteld waarin beschreven staat hoe en op welke termijn u deze bijstand moet terugbetalen en welke rente er eventueel in rekening wordt gebracht.

Bijstand in natura

Soms is het niet verantwoord om bijstand in geld uit te betalen, omdat er sprake is van bijvoorbeeld grote dreigende schulden of omdat bijvoorbeeld dakloosheid dreigt. Er wordt dan bijstand in natura verleend.

Deze kan bestaan uit:

• woonruimte (incl. vaste lasten)
• verzekeringen (ziektekosten en WA)
• duurzame gebruiksgoederen (wasmachine, koelkast enz.)
• kleding en etenswaren

De kosten van de verleende bijstand in natura wordt afgetrokken van de uitkering. De hoogte van de uitkering is dan tenminste zo hoog als de zak- en kleedgeldregeling voor mensen die in een inrichting verblijven.

Bijstand en overlijdensuitkering

Als een bijstandsgerechtigde overlijdt, hebben de partner en/of kinderen recht op een overlijdensuitkering. De overlijdensuitkering houdt in dat de hoogte van de uitkering nog een maand wordt doorbetaald.

Een voorbeeld.

Stan is gehuwd met Kato, zij ontvangen een bijstandsuitkering. Als Kato op 15 februari overlijdt, ontvangt Stan nog tot 15 maart een bijstandsuitkering voor gehuwden. Omdat hij door het overlijden van Kato ook recht heeft op een Anw-uitkering, wordt deze wel met de bijstandsuitkering verrekend.