Hoe werkt de bijstand in 2012? De tien meest gestelde vragen.
Iedereen die in Nederland die te weinig inkomen of vermogen heeft om fatsoenlijk rond te komen, kan een beroep doen op de bijstand, officieel de Wet werk en bijstand geheten. Over de voorwaarden om voor bijstand in aanmerking te komen bestaan nogal wat misverstanden. De meest gestelde vragen en antwoorden op een rij.
1. Wanneer kom ik in aanmerking voor bijstand?
Om het kort samen te vatten: u moet rechtmatig in Nederland wonen, u moet 18 jaar of ouder zijn, u moet onvoldoende inkomen hebben om in uw eigen levensonderhoud te voorzien, u mag niet in aanmerking komen voor een andere uitkering en u mag slechts een beperkt vermogen hebben.
2. Hoeveel vermogen mag ik in de bijstand hebben?
Voor alleenstaanden bedraagt het vrijgestelde vermogen 5.685 euro, voor gezinnen en samenwonenden is dit bedrag 11.370 euro. Onder vermogen valt niet alleen spaargeld, maar bijvoorbeeld ook een auto of ander bezittingen. Als u teveel vermogen heeft, moet u dit eerst opmaken (officieel heet dit interen op uw vermogen) voordat u bijstand kunt aanvragen.
3. Ik heb een eigen woning. Kan ik toch een bijstandsuitkering krijgen?
Ja, dan kan, tenminste als de overwaarde niet meer bedraagt dan 48.000 euro. Als de overwaarde hoger is, dan zal het meerdere boven de 48.000 euro door de gemeente als een lening aan u worden verstrekt. Hoe dit in de praktijk werkt, kunt u in dit artikel lezen.
4. Hoe hoog is de bijstand in 2012?
De hoogte van de bijstandsuitkering hangt af van uw gezinssituatie en van eventuele andere inkomsten. Als u geen andere inkomsten heeft, dan bedraagt de bijstandsuitkering voor een gezin 1.336,42 euro netto per maand, voor een alleenstaande 668,21 euro netto per maand en voor een alleenstaande ouder 935,49 euro per maand. Deze bedragen zijn inclusief vakantietoeslag.
Afhankelijk van uw persoonlijke situatie kunt u daarnaast nog recht hebben op een aanvullende toeslag.
5. Hoe moet ik een bijstandsuitkering aanvragen?
Een bijstandsuitkering vraagt u aan bij het UWV Werkbedrijf. Deze instantie zal uw aanvraag vervolgens doorsturen naar de gemeente waar u woonachtig bent. De gemeente zal dan binnen acht weken beslissen of u voor een bijstandsuitkering in aanmerking komt.
6. Aan welke verplichtingen moet ik in de bijstand voldoen?
Als u in aanmerking komt voor een bijstandsuitkering, krijgt u vervolgens te maken met een flink aantal verplichtingen. Zo bent u verplicht om de gemeente te informeren over alles wat van belang kan zijn voor uw recht op een uitkering (de zogenaamde inlichtingenplicht) en bent u verplicht om naar werk te zoeken of om mee te werken aan uw re-integratie (de arbeids- en re-integratieplicht).
Ook bent u onder bepaalde omstandigheden verplicht om een huisbezoek toe te staan om de gemeente te laten controleren of u nog wel recht heeft op een uitkering.
7. Wat is gezinsbijstand?
Sinds 2012 kunnen gezinsleden niet meer individueel in aanmerking komen voor een bijstandsuitkering, maar moeten zij gezamenlijk bijstand aanvragen. Er is dus per gezin maar recht op één gezinsuitkering. Een gezin kan bestaan uit u en uw partner, uw kinderen (minder- of meerderjarig) en/of uw vader of moeder.
8. Kan er op mijn bijstandsuitkering beslag gelegd worden?
Ja, dan kan. Er zijn nogal wat mensen met een bijstandsuitkering die ook schulden hebben. Als u niet in staat bent om deze schuldig volledig en tijdig af te lossen, kan de schuldeiser besluiten om beslag te laten leggen op uw uitkering. Omdat de overheid vindt dat iedereen recht heeft op een minimaal inkomen, kan er slechts op een klein gedeelte van uw bijstandsuitkering beslag worden gelegd.
U houdt altijd recht op uitbetaling van 90% van de voor u geldende bijstandsnorm. Dit noemt men ook wel de beslagvrije voet.
9. Ik ben jonger dan 27. Kan ik ook in aanmerking komen voor bijstand?
Ja, dan kan. U bent dan wel verplicht om eerst vier weken actief naar werk te zoeken, pas na het verstrijken van deze zoekperiode mag u een bijstandsuitkering aanvragen. Deze zoekperiode geldt overigens niet als u voorafgaand aan uw aanvraag voor een bijstandsuitkering een WW-uitkering hebt ontvangen.
10. Wat kan ik doen als ik het niet eens ben met een beslissing van de gemeente?
Er kunnen verschillende beslissingen zijn waar u het niet mee eens bent. Misschien besluit de gemeente dat u niet in aanmerking komt voor bijstand. Of bent u het niet eens met de vastgestelde hoogte van de bijstandsuitkering. Ook kan het zijn dat u bezwaar heeft tegen bepaalde verplichtingen die u door de gemeente worden opgelegd.
Als u het niet met een bepaalde beslissing eens bent, moet u hier schriftelijk bezwaar tegen maken. Meestal kan dit alleen binnen zes weken na de beslissing van de gemeente. Neem contact op met een in sociaal zekerheidsrecht gespecialiseerde advocaat als u hierbij juridische hulp nodig hebt.
Heeft u vragen over sociaal zekerheidsrecht? Bernard de Leest is specialist op het gebied van de sociale zekerheid en als advocaat verbonden aan Zumpolle Advocaten. Uw reactie is welkom op deleest@zumpolleadvocaten.nl