Wanneer kom ik in aanmerking voor een bijstandsuitkering?

Om een bijstandsuitkering te kunnen krijgen moet u aan een aantal voorwaarden voldoen. De belangrijkste voorwaarden gaan over inkomen en vermogen. Puntsgewijs gaat het om de volgende voorwaarden:

• U moet Nederlander zijn of bijvoorbeeld een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd hebben
• U moet 18 jaar of ouder zijn
• U moet in Nederland wonen en verblijven
• U mag niet uitgesloten zijn van het recht op bijstand
• U moet een inkomen hebben dat lager is dan het voor u geldende minimum
• Uw vermogen mag niet te hoog zijn

U heeft geen recht op bijstand als u:

• toerist bent
• illegaal bent
• asielzoeker bent zonder verblijfsvergunning
• een minderjarige alleenstaande asielzoeker bent
• medewerker bent van een internationale organisatie
• grensarbeider bent (u woont in België of Duitsland)

Uitgesloten zijn van het recht op bijstand

U kunt recht hebben op bijstand, maar van het recht op bijstand zijn uitgesloten. Dit houdt in dat u eigenlijk wel in aanmerking zou komen voor een bijstandsuitkering, maar dat u vanwege bijzondere omstandigheden van deze uitkering wordt uitgesloten.

Voorbeelden van deze bijzondere omstandigheden zijn:

• u zit in detentie
• u verblijft in het buitenland (uitzondering: een toegestane vakantie)
• u bent jonger dan 18 jaar (uitzondering: weglopers, tienerouders)
• u bent tussen de 18 en 21 jaar en u verblijft in een inrichting
• u geniet onbetaald verlof

Als de bijzondere omstandigheid die tot de uitsluiting geleid heeft, opgeheven is, komt u mogelijk wel weer in aanmerking voor een bijstandsuitkering.

Een voorbeeld.

Jaap heeft tot 1 november in de gevangenis gezeten. Als hij op 1 november vrijkomt, kan hij direct een bijstandsuitkering aanvragen.

Een ander voorbeeld.

Johnny heeft een halfjaar in het buitenland gezeten. Als hij terugkomt naar Nederland kan hij een bijstandsuitkering aanvragen.

Ondanks een eventuele uitsluiting is er wél weer recht op bijstand voor degene die:

• 18,19 of 20 jaar oud is en in een inrichting verblijft
• een uitkering op grond van de Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK) ontvangt of die gehuwd is met een persoon die deze uitkering ontvangt
• onbetaald verlof heeft opgenomen of gehuwd is met iemand die onbetaald verlof heeft opgenomen en het gebrek aan geld het gevolg is van het opnemen van het onbetaalde verlof.

Wat als mijn partner geen recht heeft op bijstand?

Mogelijk bent u gehuwd of samenwonend en heeft uw partner heeft geen recht op bijstand, bijvorobeeld omdat uw partner in het buitenland verblijft. Als u aan de hierboven genoemde voorwaarden voldoet, kunt u wel recht hebben op een bijstanduitkering. U wordt in dat geval dan wel als een alleenstaande beschouwd. Hebt u kinderen, dan wordt u beschouwd als een eenoudergezin.

Partner met inkomen of vermogen

Als uw partner inkomsten of vermogen heeft, dan wordt daar weer wel rekening mee gehouden. U bent zelfs verplicht om deze inkomsten en dat vermogen op te geven. Als de inkomsten van u beiden meer bedragen dan wat u samen aan bijstand zou hebben ontvangen, dan worden deze inkomsten van uw uitkering afgetrokken.

Een voorbeeld.

Alex en Pauline zijn getrouwd. Zij hebben een bijstandsuitkering. Alex gaat naar Spanje om naar werk te zoeken. Vanaf het moment dat hij naar Spanje vertrekt, heeft Pauline recht op een bijstandsuitkering voor een alleenstaande.

Als Alex werk vindt in Spanje dan kunnen zijn inkomsten meetellen voor de bijstandsuitkering van Pauline. Pauline moet in ieder geval de gemeente informeren over de inkomsten van Alex.

Een ander voorbeeld.

Ahmed heeft een bijstandsuitkering en is gehuwd met Souriya. Souriya heeft nog geen verblijfsvergunning. Ahmed krijgt een uitkering voor een alleenstaande. Als Souriya een verblijfsvergunning krijgt kan de bijstandsuitkering worden verhoogd naar een bijstandsuitkering voor gehuwden.

Bijstandsuitkering is laatste vangnet

U heeft geen recht op bijstand als u een beroep kunt doen op een andere regeling. U moet de bijstand dus echt zien als een laatste vangnet. Pas als u geen recht heeft op andere regelingen of voorzieningen, kunt u een beroep doen op de bijstand.

Een voorbeeld.

Als u werkloos wordt moet u eerst een WW-uitkering aanvragen. Pas als duidelijk is dat u niet of niet meer in aanmerking komt voor een WW-uitkering, kunt u een bijstandsuitkering aanvragen. In die situatie zal de gemeente dan ook altijd vragen om een brief van het UWV waaruit blijkt dat u geen recht (meer) hebt op een WW-uitkering.

U heeft ook geen recht op bijstand voor kosten die u ook niet vergoed zou kunnen krijgen op grond van een andere regeling.

Een voorbeeld.

U bent ziek en wil graag daarom gebruik maken van bepaalde medicijnen. Deze medicijnen worden echter niet vergoed door uw ziektekostenverzekeraar omdat de medicijnen zich nog in een experimenteel stadium bevinden. U kunt dan geen (bijzondere) bijstand krijgen.

Zou de ziektekostenverzekeraar de medicijnen om financiële redenen niet of slechts deels vergoeden, dan zou u wel weer in aanmerking kunnen komen voor (bijzondere) bijstand.