Hoe zit het met mijn bijstandsuitkering als ik samenwoon?

Voor de gemeente is het van belang om te weten of u als alleenstaande of als samenwonende moet worden beschouwd. Als u met iemand samenwoont heeft u namelijk recht op een lagere uitkering. Soms heeft u dan helemaal geen recht meer op bijstand.

Gezamenlijke huishouding

In plaats van ‘samenwonenden’ wordt door de gemeenten het begrip ‘gezamenlijke huishouding’ gebruikt. Het soort relatie dat u heeft met degene die met u samenwoont, is niet direct van invloed op het begrip ‘gezamenlijke huishouding’. Ook al heeft u bijvoorbeeld geen affectieve relatie met de ander, dan kan er nog steeds sprake zijn van een gezamenlijke huishouding.

Dit betekent bijvoorbeeld dat twee goede vrienden die besluiten om in één huis te gaan wonen omdat ze dat wel gezellig en gemakkelijk vinden, maar verder een zelfstandig leven willen voeren, aangemerkt kunnen worden als samenwonend.

U woont samen als u voldoet aan twee voorwaarden:

1. u samen uw hoofdverblijf hebt in dezelfde woning, en
2. u voor elkaar zorgt of u beiden bijdraagt in de kosten van de huishouding

Hoofdverblijf

Er is sprake van een hoofdverblijf van u beiden als u het grootste deel van de tijd samen in deze woning bent. Dit kan dus ook het geval zijn als u allebei een eigen woning hebt.

Een voorbeeld.

Bart en Mariska hebben ieder hun eigen woning als zij elkaar leren kennen. Zij willen hun eigen woning niet opgeven. Ze zijn teveel gehecht aan hun woning. Ze zijn wel bijna altijd bij elkaar of in zijn woning of in de hare. Daarmee hebben Bart en Mariska hun hoofdverblijf in dezelfde woning en hebben zij een gezamenlijke huishouding.

LAT-relatie (living apart together)

Bij een LAT-relatie kunt u dus toch een gezamenlijke huishouding voeren. Het feit dat u ieder een eigen (huur)woning hebt, wil nog niet zeggen dat u recht heeft op een uitkering als alleenstaande. Als u de grootste deel van de tijd bij elkaar bent wordt u als gehuwden gezien. Soms is het heel lastig voor de gemeente om te controleren of u wel of niet samenwoont. Dat is met name het geval als er ook nog kinderen zijn.

Voor elkaar zorgen

Om als een gezamenlijke huishouding te worden aangemerkt, wordt er daarnaast ook gekeken of u beiden voor elkaar zorgt of dat u beiden bijdraagt in de kosten van de huishouding. Hiervan is bijvoorbeeld sprake bij:

• financiële verwevenheid (een gezamenlijke bankrekening, verzekeringen waarbij u elkaars begunstigde bent etc.);
• het verzorgen van elkaar bij ziekte, het doen van boodschappen voor elkaar, koken voor elkaar enz.;
• het vragen van minder geld voor een bepaalde dienst dan normaal. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat u een kamer verhuurt voor een lagere prijs dan de normale marktprijs.

Commerciële relatie

Als u een commerciële relatie hebt met een medebewoner is er geen sprake van een gezamenlijke huishouding. Maar dan moet u deze commerciële relatie wel kunnen bewijzen. U kunt dat doen met:

• een schriftelijke huur of kostgeldovereenkomst
• het overmaken van de huur of het kostgeld per bank of giro
• een commerciële (marktconforme) huurprijs afspreken

Als u als bijstandsgerechtigde in die situatie een kamer huurt, heeft dat geen gevolgen voor uw uitkering. Bent u verhuurder dan zal de gemeente een bepaald bedrag korten op uw uitkering. Dat is op zich ook logisch omdat u inkomsten heeft uit verhuur. Informeer bij uw gemeente naar het exacte bedrag dat dan gekort wordt.

Heb ik ook recht op bijstand als ik nog gehuwd ben maar niet meer samenleef met mijn partner?

Mensen kunnen om verschillende redenen nog gehuwd blijven terwijl zij niet meer samenleven. In dat geval kunt u toch als ongehuwd worden beschouwd, maar daarvoor moet u wel duurzaam gescheiden van elkaar leven.

U moet dan dus allebei uw eigen leven leiden alsof u niet meer met elkaar gehuwd bent. En deze situatie mag niet van tijdelijke aard zijn, het moet echt de bedoeling van tenminste een van uw beiden zijn om definitief niet meer te gaan samenleven.

Een voorbeeld.

Floor en Abel hebben besloten om uit elkaar te gaan, maar willen nog niet scheiden. Zij blijven dus gehuwd. Zij gaan apart van elkaar wonen maar zien elkaar nog zeker drie keer per week en gaan ook nog samen bij vrienden op bezoek en een enkele keer samen op vakantie.

Zij zijn niet duurzaam gescheiden. In deze situatie worden zij voor de bijstand nog als gehuwden beschouwd, ook al wonen zij op verschillende adressen.

Als partners gedwongen uit elkaar moeten, bijvoorbeeld omdat een van beiden moet worden opgenomen in het verpleegtehuis, en het duidelijk is dat zij niet meer kunnen gaan samenwonen, is er sprake van duurzaam gescheiden leven. Dat geldt ook voor een vluchteling die gedwongen is geweest om zijn gezin achter te laten in het land van herkomst.

Partners die duurzaam gescheiden van elkaar leven kunnen dus recht hebben op bijstand. De gemeente kan overigens wel eisen dat er door een van beide partners alimentatie geëist wordt. Ook kan de gemeente de door haar betaalde bijstand proberen te verhalen op de andere partner.