AWBZ: gebruikelijke zorg, mantelzorg en respijtzorg

Let op! Per 1 januari 2015 is de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ), gewijzigd in Nederland. De AWBZ-taken zijn geschaard onder nieuwe en bestaande wetten. Lees hier meer over de wetswijziging.

Of u AWBZ-zorg krijgt, hangt af van uw situatie. Het CIZ kijkt daarvoor naar uw gezondheid en uw thuissituatie. Er zal gekeken worden naar wat u eventueel nog zelf kunt doen.

Ook wordt uw partner of andere huisgenoten bij uw aanvraag om AWBZ-zorg betrokken. Als uw huisgenoten u bijvoorbeeld kunnen helpen, is professionele AWBZ-zorg niet noodzakelijk.

Het CIZ kent verschillende soorten zorg:

• Gebruikelijke zorg
• Mantelzorg
• Respijtzorg

Gebruikelijke zorg

De AWBZ gaat ervan uit dat huisgenoten voor elkaar zorgen. Ouders doen dat bijvoorbeeld voor hun kinderen. Niet alleen voeden ouders hun kinderen op, maar als ze ziek zijn, zullen ze hun kinderen ook verzorgen. Dit valt voor de CIZ onder het begrip gebruikelijke zorg en wil zeggen dat er in dat geval geen recht bestaat op AWBZ-zorg.

Als u kortdurend zorg nodig heeft, bijvoorbeeld na een ziekenhuisopname, gaat het CIZ er van uit dat, als u een partner hebt, uw partner u helpt bij de dagelijkse verzorging,
zoals eten, drinken, wassen en aankleden.

Het is mogelijk dat een partner of ouders overbelast zijn door de thuissituatie. Of dat ze geen hulp kunnen bieden, omdat ze zelf een gezondheidsprobleem hebben. Dan is er misschien wel recht op AWBZ-zorg.

Een voorbeeld.

Mevrouw Van Dam is gehuwd. Zij heeft een operatie ondergaan. Na haar operatie heeft ze hulp nodig bij wassen en aankleden. Haar echtgenoot wordt geacht voor haar te zorgen. Het echtpaar Van Dam komt dus niet in aanmerking voor AWBZ-zorg. Als de heer Van Dam na een maand een hernia krijgt, kan hij zijn vrouw niet meer verzorgen. Vanaf dat moment komen zij wel in aanmerking voor AWBZ-zorg.

Mantelzorg

Mantelzorg gaat verder dan gebruikelijke zorg. Men spreekt van mantelzorg als de zorg voor de partner langer dan drie maanden duurt. Als er geen partner is, maar de zorg wordt verleend door huisgenoten, familie, vrienden of buren, spreekt men ook van mantelzorg.

Mantelzorg is niet verplicht, maar altijd vrijwillig. Zolang een mantelzorger vrijwillig hulp wil blijven geven, is er geen noodzaak voor professionele AWBZ-zorg. Als de mantelzorg (tijdelijk) wegvalt, kunt u hiervoor AWBZ-zorg aanvragen.

Respijtzorg

Respijtzorg is tijdelijke hulp voor mantelzorgers. Soms kan de hulp voor een mantelzorger te zwaar worden. Dan kunt u een beroep doen op tijdelijke professionele hulp via de AWBZ. Dat noemt men respijtzorg. Uw partner of vrijwillige hulpverlener kan er dan even tussenuit om daarna de zorg weer op zich te nemen.

Andere grenzen aan AWBZ-zorg

Als u hulp nodig heeft bij wonen of welzijn, kunt u op meerdere wetten of voorzieningen een beroep doen. Soms gaat zo’n andere wet of voorziening voor op de AWBZ. Dat wordt een ‘voorliggende voorziening’ genoemd. Het gaat dan als het ware om een voorrangsregel. Als u gebruik kunt maken van een andere voorziening, kunt u niet ook nog een beroep doen op de AWBZ.

Niet eens met een indicatiebesluit

Het kan zijn dat u het niet eens bent met het indicatiebesluit. U vindt bijvoorbeeld dat u meer zorg nodig hebt of dat er in uw geval geen gebruikelijke zorg kan worden gegeven door uw partner. Dan kunt u binnen zes weken bezwaar maken tegen het indicatiebesluit.