Welke rechter behandelt mijn zaak?

Sinds 1 januari jl. heeft Nederland een nieuwe gerechtelijke kaart. Door een ingrijpende reorganisatie is er een nieuwe indeling van de werkgebieden van de rechtbanken en gerechtshoven. Er zijn nu nog 10 rechtbanken (dat waren er 19) en 4 gerechtshoven (dat waren er 5).

Absolute en relatieve competentie

Het is niet eenvoudig om uit te zoeken bij welke rechter u terecht kunt als u een procedure wilt aanspannen. U krijgt dan te maken met wat in vaktaal de absolute en relatieve competentie van de rechter heet.

De absolute competentie gaat over het type gerecht dat uw zaak behandelt, bijvoorbeeld de rechtbank of het gerechtshof. De meeste zaken die nog niet eerder door een rechter beoordeeld zijn moeten worden aangebracht bij de rechtbank. Als u het niet eens bent met het eindoordeel van deze rechter, kunt u meestal in hoger beroep bij het gerechtshof.

Waar is de gedaagde partij woonachtig of gevestigd?

Maar dan bent u er nog niet. Als u weet dat uw zaak bij een rechtbank moet worden aangebracht ligt de volgende vraag voor de hand: bij welke rechtbank moet ik zijn? Het antwoord op die vraag ligt in de regels van de zogenaamde relatieve competentie. In een normale civiele procedure geldt de hoofdregel dat een zaak moet worden aangebracht bij de rechtbank in de regio waar de gedaagde partij woonachtig of gevestigd is.

Een voorbeeld.

U heeft nog een geldbedrag tegoed van een kennis die woonachtig is in Utrecht. Deze kennis is ondanks herhaalde sommaties van uw kant niet bereid om het gehele bedrag terug te betalen. U kunt deze kennis nu voor de rechter dagen.

U moet uw zaak dan aanbrengen bij de rechtbank Midden-Nederland, locatie Utrecht
Nederland is geografisch opgedeeld in 10 regio’s (in vaktaal: arrondissementen). In elk van deze regio’s is één rechtbank bevoegd. Voor het grondgebied van de provincies Utrecht en Flevoland en een aantal gemeenten rondom het Gooi is de rechtbank Midden-Nederland bevoegd.

De tien rechtbanken in Nederland zijn:

• Rechtbank Amsterdam
• Rechtbank Den Haag
• Rechtbank Limburg
• Rechtbank Midden-Nederland
• Rechtbank Noord-Holland
• Rechtbank Noord-Nederland
• Rechtbank Oost-Brabant
• Rechtbank Oost-Nederland
• Rechtbank Rotterdam
• Rechtbank Zeeland-West-Brabant

Zaaksverdelingsreglement

U kunt op de website Rechtspraak.nl zien onder welke rechtbank de gemeente valt waarin u woonachtig of gevestigd bent. Maar als u weet welke rechtbank bevoegd is, weet u nog niet bij welk gerechtsgebouw uw zaak behandeld wordt. Dit is geregeld in de zogenaamde zaaksverdelingsreglementen van elke rechtbank.

De rechtbank Midden-Nederland heeft bijvoorbeeld vier zittingslocaties: Utrecht, Lelystad, Amersfoort en Almere. Afhankelijk van de regio waar de gedaagde partij woont of gevestigd is, zal uw zaak bij op een van deze zittingslocaties behandeld worden. Daarbij wordt dan ook meegewogen om wat voor een zaak het gaat. De meest voorkomende zaken (zogenaamde kantonzaken) worden in principe op alle locaties behandeld, hele specifieke procedures soms maar op één locatie.

Als burger is het erg lastig om uit te zoeken bij welke rechter u moet zijn. Voor juridisch professionals is er een online tool om snel de bevoegde rechter te vinden.

Dit artikel is geschreven door de redactie van Judex.nl. Uw vragen of reactie zijn welkom op info@judex.nl