Wat betekent plaatsvervulling in het wettelijke erfrecht?

Volgens het wettelijke erfrecht kan iemand erfgenaam worden vanwege plaatsvervulling. Dat wil zeggen dat die erfgenaam als het ware in de plaats komt van de oorspronkelijke erfgenaam die al overleden is. Denk bijvoorbeeld aan het kleinkind dat erft van zijn grootvader omdat de vader van het kleinkind al overleden is op het moment dat de grootvader overlijdt.

Iemand die erft op grond van zijn eigen verwantschap (dus niet via plaatsvervulling) erft ‘uit eigen hoofde’. Erfgenamen uit eigen hoofde krijgen ieder een gelijk deel uit de nalatenschap. Zij erven dus evenveel. Erfgenamen die ervan vanwege plaatsvervulling ervan bij ‘staken’. Dat wil zeggen dat zij gezamenlijk het gedeelte erven van degene in wiens plaats zij zijn gekomen.

Plaatsvervulling kan ook optreden in geval van  verwerping door en onterving van een kind. Plaatsvervulling treedt op tot en met de 6e graad.

Een voorbeeld.

M overlijdt en laat drie kinderen achter: J,M en S. J is vooroverleden en is dus overleden voordat M overleden is. J liet zelf twee kinderen achter. Deze twee kinderen erven bij plaatsvervulling ieder 1/6e gedeelte van de nalatenschap terwijl M en S ieder 1/3e erven.

Een ander voorbeeld.

V overlijdt met achterlating van vier kinderen, A,B,C en D. B is vooroverleden en liet drie kinderen achter. Tussen V en D botert het al jaren niet en D besluit de nalatenschap te verwerpen. Zij geeft aan ‘niets met de erfenis te maken te willen hebben’. D heeft zelf twee kinderen.

A verkrijgt 1/4e deel, de kinderen van B verkrijgen ieder 1/12e deel, C verkrijgt 1/4e deel en de kinderen van D ieder 1/8e deel.