Wat is een nalatenschap precies?

Onder een nalatenschap wordt verstaan het geheel van bezittingen en schulden dat wordt nagelaten door degene die overleden is, de zogenaamde erflater.

Bezittingen zijn bijvoorbeeld een huis, meubilair, kunstvoorwerpen, maar ook banksaldi, waardepapieren en een onderneming. Bij schulden moet u denken aan hypothecaire geldleningen, persoonlijke leningen en belastingschulden.

Nalatenschap is een afgescheiden vermogen

Een nalatenschap vormt een ‘afgescheiden vermogen’. De nalatenschap is dus een apart vermogen op zich en is afgeschermd van de erfgenamen. Pas als de nalatenschap verdeeld wordt, vloeit dit vermogen naar het vermogen van de verschillende erfgenamen.

Schuldeisers van de nalatenschap (denk bijvoorbeeld aan de belastingdienst) hebben een bevoorrechte positie op de nalatenschap. Dat wil zeggen dat deze bevoorrechte schuldeisers zich met voorrang op de goederen van de nalatenschap kunnen verhalen.

De eigen schuldeisers van een erfgenaam hebben deze bevoorrechte positie niet. Alleen als er slechts één erfgenaam is, ligt dit anders. In dat geval vloeit het vermogen van de overledene direct over in het vermogen van de erfgenaam en kunnen de schuldeisers van de erfgenaam zich ook op de goederen van de nalatenschap verhalen.

Een voorbeeld.

De heer Roest overlijdt en laat twee volwassen zoons na. Zij zijn de enige twee erfgenamen. Als de zoons door de waardepapieren van hun vader heengaan, stuiten ze op een spaarrekening met een positief saldo van 100.000 euro. Voor de rest zijn er weinig tot geen goederen of spullen die de heer Roest nalaat.

Korte tijd na de ontdekking van de spaarrekening, komen de broers er achter dat hun vader een belastingschuld had openstaan van maar liefst 60.000 euro. De belastingdienst mag zich, als schuldeiser van de nalatenschap, verhalen op het spaarsaldo van 100.000 euro. Voor de broers blijft dan nog maar 40.000 euro over.

Een van de broers, Johan, heeft nogal wat schulden. Deze schuldeisers kunnen zich niet verhalen op de nalatenschap van de vader van Johan. Pas als de nalatenschap afgewikkeld is en het deel waar Johan recht op heeft (20.000 euro) aan Johan wordt uitgekeerd, kunnen de schuldeisers zich bij Johan melden.

De schulden en schuldeisers van een nalatenschap

Een nalatenschap kan schulden en schuldeisers hebben. Deze schuldeisers hebben een bevoorrechte positie en komen ‘eerst aan de beurt’ voordat de erfgenamen hun portie krijgen.

In het algemeen zijn de belangrijkste schulden/schuldeisers van een nalatenschap:

• de schulden die de erflater ten tijde van zijn overlijden al had
• de kosten van de begrafenis of crematie
• eventuele vereffeningskosten inclusief het loon van de vereffenaar (als de nalatenschap volgens de wettelijke vereffening moet worden afgewikkeld)
• de kosten van executele inclusief het loon van de executeur (het gaat hier dus om de kosten die gemaakt worden om de nalatenschap af te wikkelen)
• belastingschulden (denk aan successierechten of inkomstenbelasting)
• eventuele schulden/vorderingen die voorkomen uit een legitieme portie of een legaat