Wat gebeurt er als ik een nalatenschap verwerp?

Als u een nalatenschap verwerpt, bent u geen erfgenaam meer. U bent dus niet verantwoordelijk voor eventuele schulden uit de nalatenschap, maar u deelt ook niet mee in de bezittingen.

Als u een keuze maakt voor het verwerpen van de nalatenschap, moet u hiervoor een verklaring afleggen bij de rechtbank binnen de regio waar de overledene woonde. De rechtbank geeft dan een zogenaamde ‘akte nalatenschap’ af waaruit uw verwerping blijkt.

De verwerping wordt ook ingeschreven in het boedelregister van de rechtbank. Dit is een openbaar register dat door iedereen kan worden geraadpleegd. Namens een minderjarige erfgenaam kan alleen een nalatenschap worden verworpen met instemming van de kantonrechter.

Wat zijn de verdere gevolgen van verwerping?

Als iemand een nalatenschap verwerpt, is deze persoon geen erfgenaam meer. Hierdoor treedt plaatsvervulling op (iemand anders komt dan in de plaats van de erfgenaam die verworpen heeft). In een testament kan van deze automatische plaatsvervulling worden afgeweken.

Een voorbeeld.

Dochter Bianca is drie maanden geleden bevallen van een zoon, Christiaan. Bianca heeft al jaren geen contact meer met haar vader. Op een dag hoort zij via een notaris dat haar vader overleden is. Haar broer, Bert, die nog wel contact met zijn vader had, had de notaris om een verklaring van erfrecht gevraagd.

Door de echtscheiding van haar ouders destijds, heeft Bianca al jaren geleden besloten dat ze geen contact meer met haar vader wil. Ook nu wil zij niets met de erfenis te maken hebben, zo meldt zij de notaris. Bianca verwerpt de nalatenschap dan ook.

Vader had geen testament, wel schulden. De verwerping door Bianca leidt nu tot plaatsvervulling, dat wil zeggen haar pasgeboren zoontje Christiaan haar plaats als erfgenaam inneemt. Volgens de wet moet Bianca namens Christiaan de nalatenschap beneficiair aanvaarden. Er moet dus een vereffening van de nalatenschap plaatsvinden door alle erfgenamen samen. Bianca moet dit dus als wettelijk vertegenwoordiger van haar zoontje samen met haar broer Bert doen.

Verwerpen van nalatenschap om schuldeisers te ontlopen?

Stel dat u op het punt staat om een erfenis te ontvangen en u heeft een of meer schuldeisers. De gedachte zou bij u op kunnen komen om de nalatenschap te verwerpen zodat misschien een van uw kinderen voor u in de plaats treedt. Hier steekt de wet echter een stokje voor.

Een voorbeeld.

Bas en Bernard zijn beide voor een gelijk gedeelte erfgenaam in de nalatenschap van hun overleden oom. De nalatenschap is per saldo 40.000 euro groot. Bas en Bernard hebben dus allebei in principe recht op 20.000 euro.

Bas heeft alleen voor 30.000 euro een schuld uitstaan bij Jeroen. Bas verwerpt de nalatenschap om te voorkomen dat zijn erfdeel direct naar Jeroen gaat. Lucas, de enige zoon van Bas, treedt nu in de plaats van Bas en ontvangt de 20.000 euro in plaats van zijn vader.

Jeroen kan met zijn vordering niet bij Lucas terecht, Lucas is namelijk geen schuldenaar van Jeroen. Bij Bas is op deze manier nog steeds niets te halen. Vist Jeroen zo achter het net?

Nee. Jeroen kan een beroep doen op een speciale wettelijke bepaling. Hij kan de rechtbank verzoeken om de nalatenschap mede in zijn belang te vereffenen. Jeroen kan in dit geval zijn vordering bij de vereffenaar indienen en krijgt dan 20.000 euro. De vordering van Jeroen is daarmee een nalatenschapsschuld geworden.

Er blijft dan dus nog maar een nalatenschap over van 20.000 euro. Van dit bedrag hebben Bernard en Lucas allebei recht op de helft, 10.000 euro dus. In feite heeft Bernard dus 10.000 euro meebetaald aan de schuld van Bas.