Is de overheid verplicht om mij bepaalde informatie te verstrekken?

Ja, als burger heeft u recht op informatie van de overheid. De overheid moet zoveel mogelijk transparant zijn en overheidsinformatie is in het algemeen openbaar en voor iedereen toegankelijk.

In veel gevallen verschaft de overheid deze informatie al uit eigen beweging. Denkt u bijvoorbeeld aan brochures, de zogenaamde Postbus 51-commercials of de officiële publicaties van nieuwe wet- en regelgeving in de Staatscourant.

Naast deze overheidsvoorlichting kan het zijn dat u nog iets anders of iets meer specifieks wilt weten. In die gevallen kunt u op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) bij de overheid een specifiek verzoek indienen om informatie.

In deze wet is uw recht op overheidsinformatie geregeld. Een verzoek aan een overheidsinstantie om bepaalde informatie te krijgen noemt men dan ook wel een Wob-verzoek.

Wat is een Wob-verzoek?

Een Wob-verzoek is een verzoek aan een bestuursorgaan (lees: overheidsinstantie) om u informatie te verschaffen over een bepaalde bestuurlijke aangelegenheid. Een bestuurlijke aangelegenheid is een aangelegenheid die betrekking heeft op beleid van een bestuursorgaan, daaronder begrepen de voorbereiding en de uitvoering ervan.

Een voorbeeld.

Mevrouw Snel woont in Den Haag en reist elke dag vanaf het Centraal Station met de trein naar haar werk. Vlakbij het station staat een grote torenflat die aan de buitenkant voorzien is van grote aluminium platen.

Tijdens een flinke storm is een van deze platen losgekomen en op straat terechtgekomen. Mevrouw Snel maakt zich grote zorgen over haar veiligheid. Ze wil precies weten hoe het met de constructie van dit gebouw zit en of zij risico’s loopt elke dag dat zij langs dit gebouw loopt.

Mevrouw Snel dient bij de gemeente Den Haag een Wob-verzoek in en vraagt de gemeente in een brief om alle documentatie die betrekking heeft op de constructie van het gebouw. De gemeente kent het verzoek toe en verstrekt mevrouw Snel een groot aantal documenten.

U kunt over de meest uiteenlopende kwesties een Wob-verzoek indienen:

• u woont vlakbij een zendmast en u maakt zich zorgen over eventuele gezondheidsrisico’s. U vraagt de gemeente om alle correspondentie en eventuele (medische) rapporten rondom deze zendmast
• van uw buren heeft u gehoord dat de gemeente dicht bij uw woning een groot nieuwbouwproject wil realiseren. U verzoekt de gemeente om alle ambtelijke stukken die hierover beschikbaar zijn
• u bent journalist en u wilt weten of ambtenaren van een bepaald ministerie nevenwerkzaamheden verrichten. U dient bij het ministerie van Algemene Zaken een Wob-verzoek in

Wie kan een Wob-verzoek indienen?

Iedereen kan een Wob-verzoek indienen. Zelfs niet-Nederlanders kunnen de Nederlandse overheid of de betreffende overheidsinstantie om informatie verzoeken.

In de praktijk zijn het vaak journalisten, wetenschappers of advocaten die voor een bepaald onderzoek bij de overheid een Wob-verzoek indienen. Maar u heeft als particulier net zo veel recht om ook een Wob-verzoek in te dienen. U hoeft voor een Wob-verzoek ook niet aan te tonen dat u een specifiek belang heeft bij dit verzoek. De overheid is in principe verplicht om aan uw verzoek gehoor te geven.

In een aantal uitzonderingssituaties hoeft de overheid de gevraagde informatie echter niet te geven.

Bij wie moet ik een Wob-verzoek indienen?

U moet uw verzoek richten aan een zogenaamd bestuursorgaan. Denkt u hierbij aan:

• de Nederlandse Staat
• een bepaald ministerie
• een provincie, gemeente of waterschap
• bedrijven en/of instellingen die onder verantwoordelijkheid van bovengenoemde bestuursorganen werkzaam zijn