Wat is medisch tuchtrecht?

Het medische tuchtrecht is eigenlijk een soort rechtspraak waarbij een speciale instantie (het tuchtcollege) beoordeelt of een arts of andere hulpverlener volgens de voor hem geldende professionele standaard heeft gewerkt.

Artsen, tandartsen, GGZ-psychologen, psychotherapeuten, fysiotherapeuten, verloskundigen en verpleegkundigen zijn onderworpen aan tuchtrechtspraak. U kunt als patiënt een klacht indienen bij een van de vijf regionale tuchtcolleges. Tegen een uitspraak van een regionaal tuchtcollege kan hoger beroep worden ingesteld bij het centraal tuchtcollege in Den Haag.

Als het tuchtcollege uw klacht gegrond verklaart, dan kan aan de arts of de hulpverlener een van de volgende sancties worden opgelegd:

• een waarschuwing
• een berisping (eigenlijk een ernstige waarschuwing)
• een geldboete (van maximaal 4.500 euro)
• een tijdelijk of permanent verbod om zijn beroep nog uit te oefenen

Soms leent een zaak zich voor een klacht bij het tuchtcollege, een andere keer kunt u zich beter beklagen bij de burgerlijke rechter. De keuze (u kunt ook beide instanties inschakelen) hangt vooral af van de vraag wat u als patiënt wilt bereiken.

In het tuchtrecht draait het hoofdzakelijk om de vraag of een hulpverlener voldoende zorg aan de patiënt heeft gegeven. De functie van de tuchtrechtspraak is corrigerend. Een tuchtprocedure lijkt op een strafzaak.

Aan de andere kant doet een tuchtcollege nooit een uitspraak over de civielrechtelijke aansprakelijkheid van de arts of hulpverlener. Ook kent het tuchtcollege u als patiënt geen schadevergoeding toe. Alleen de rechter of de Geschillencommissie Zorginstellingen kan de arts of hulpverlener veroordelen tot het betalen van een schadevergoeding.

Als het u erom te doen is dat de arts/hulpverlener bestraft wordt, dan is een gang naar het tuchtcollege de logische weg zijn. Als u schadevergoeding wilt claimen, moet u bij de burgerlijke rechter of bij de Geschillencommissie Zorginstellingen zijn.

Ook kunt u ervoor kiezen om eerst naar het tuchtcollege te gaan en pas daarna de burgerlijke rechter in te schakelen. Een van de financiële voordelen van deze route is dat u zich bij het tuchtcollege niet verplicht hoeft te laten bijstaan door een advocaat, ook al zal dat in veel gevallen wel verstandig zijn.

Een ander voordeel van deze route is dat het tuchtcollege bij uitstek deskundig is om over medische aangelegenheden te oordelen. In de praktijk komt het regelmatig voor dat als het tuchtcollege een negatief oordeel geeft over de hulpverlener, een gang naar de rechter niet meer nodig is.

Op basis van het oordeel van het tuchtcollega kan de schade bijvoorbeeld in onderling overleg geregeld worden. Dit komt omdat de burgerlijke rechter slechts zelden afwijkt van het oordeel van de tuchtrechter.

Wat is de Geschillencommissie Zorginstellingen?

Sinds 1 juni 2008 kunt u voor klachten over een zorginstelling terecht bij de Geschillencommissie Zorginstellingen. Het moet dan gaan om klachten over een bij deze geschillenregeling aangesloten zorginstelling. De Geschillencommissie kan u tot maximaal 5.000 euro schadevergoeding toewijzen.

Het gaat bij deze procedure om zaken die redelijk eenvoudig zijn. Bij het starten van deze procedure moeten beide partijen afspreken dat zij zich bij het oordeel van de geschillencommissie zullen neerleggen.

In vaktaal noemt men dit ook wel bindend advies. Tegen het oordeel van de geschillencommissie kan geen hoger beroep worden ingesteld.

U moet zich goed realiseren dat u uw rechten op een normale gerechtelijke procedure verspeelt als u uw zaak aan deze geschillencommissie voorlegt. Na de uitspraak van de geschillencommissie kunt u binnen twee maanden nog wel naar de burgerlijke rechter, maar die zal in dat geval nog slechts in uitzonderlijke situaties afwijken van het gegeven oordeel.