Het vaststellen en het ontkennen van vaderschap

Er zijn situaties waarin een moeder en een kind het vaderschap kunnen laten vaststellen. Dit is bijvoorbeeld aan de orde als de man die de biologische vader van het kind is, weigert het kind te erkennen.

Dit wordt ook wel de gerechtelijke vaststelling van het vaderschap genoemd. Eigenlijk is het gerechtelijk vaststellen van het vaderschap een laatste redmiddel om een familierechtelijke band tot stand te brengen tussen de verwekker van het kind en het kind.

Vaststellen van vaderschap
Er zijn verschillende redenen waarom het gerechtelijk vaderschap kan worden vastgesteld:

• De man die het kind heeft verwekt, weigert het kind te erkennen terwijl de moeder en/of het kind graag willen dat de vader het kind erkent.
• De moeder heeft toestemming tot erkenning geweigerd en het kind wil later toch de officiële familieband met zijn of haar verwekker wil vastleggen.
• De man die het kind heeft verwekt, overlijdt voordat de erkenning heeft plaatsgevonden.
• Als het kind van de Nederlandse man en de niet-Nederlandse moeder niet voor de geboorte is erkend en daardoor niet automatisch de Nederlandse nationaliteit heeft gekregen.

Verzoek door moeder
Als moeder kunt u een verzoek voor gerechtelijke vaststelling van het vaderschap indienen tot vijf jaar na de geboorte van het kind. Als de identiteit van de vermoedelijke verwekker onbekend is, kan het verzoek worden ingediend tot maximaal vijf jaar nadat de identiteit van de verwekker bekend is geworden.

Als het kind ouder is dan 16 jaar dan kan alleen het kind zelf het verzoek doen.

Verzoek door kind
Voor een kind geldt geen termijn voor het indienen van een verzoek tot het gerechtelijk vaststellen van vaderschap.

Als het kind minderjarig is op het moment dat de procedure wordt ingesteld dan zal het kind worden vertegenwoordigd door een bijzonder curator. Een bijzonder curator is een advocaat die het kind in de procedure vertegenwoordigt.

Een procedure tot het gerechtelijk vaststellen van vaderschap moet bij de rechtbank worden gevoerd. Hiervoor zult u een in familierecht gespecialiseerde advocaat moeten raadplegen.

Geen verzoek door biologische vader
De biologische vader van het kind kan geen verzoek doen tot het gerechtelijk vaststellen van het vaderschap. Wel kan de biologische vader in gevallen waarin de moeder van het kind weigert om haar toestemming te verlenen aan de erkenning van de biologische vader van het kind, vervangende toestemming aan de rechtbank vragen.

Omdat de rechter natuurlijk pas vervangende toestemming voor erkenning zal geven als vast komt te staan dat de man de verwekker van het kind is, kan de vader hierdoor via een omweg toch min of meer gerechtelijk laten vaststellen dat hij de vader van het kind is.

Op het moment dat vast komt te staan dat de man de verwekker van het kind is, heeft dit tot gevolg dat de man de juridische vader van het kind wordt. Hierdoor is de man onderhoudsplichtig jegens het kind, erft het kind van de biologische vader, kan het kind de naam van de biologische vader krijgen en krijgt het kind de Nederlandse nationaliteit op het moment dat de man ook Nederlander is.

De rechter zal pas een DNA-onderzoek bevelen op het moment dat het aannemelijk is dat de man de mogelijke verwekker van het kind is. De organisatie die het DNA-onderzoek uitvoert wordt aangewezen door de persoon die de procedure is gestart. Op het moment dat de vermoedelijke vader weigert zijn medewerking te verlenen aan het onderzoek kan zijn medewerking worden afgedwongen via de rechter.

Ontkenning vaderschap
De moeder kan onder bepaalde voorwaarden ontkennen dat de wettelijke echtgenoot de vader van haar pasgeboren kind is. De hoofdregel is dat de overleden echtgenoot van de moeder wel de vader van het kind is als hij nog geen 306 dagen voor de geboorte van het kind is overleden. Dit is zelfs het geval als de moeder inmiddels hertrouwd is.

De moeder kan door middel van de akte van ontkenning van het vaderschap zelfs voor de geboorte van een kind, bij de geboorteaangifte of na de geboorte de ontkenning van het vaderschap bewerkstelligen. De moeder moet wel een akte voor de ontkenning van het vaderschap binnen een jaar na de geboorte van het kind aanvragen.

De akte voor de ontkenning van het vaderschap is een door de gemeente geregistreerde verklaring van de moeder waarin zij ontkent dat haar overleden wettelijke echtgenoot de vader is van haar pasgeboren kind. De ontkenning werkt terug tot de geboorte.

De moeder moet aan de volgende voorwaarden voldoen om een akte van ontkenning vaderschap te kunnen afleggen:

• de moeder is in bezit van de overlijdensakte van de wettelijke echtgenoot en de geboorteakte van het kind
• de moeder kan zich legitimeren.

Het opstellen van de akte van ontkenning van het vaderschap kan binnen een jaar nadat de wettelijke echtgenoot is overleden worden aangevraagd bij de gemeente waar het kind is geboren.

Heeft u kinderen onder de 18 jaar en gaan u en uw partner uit elkaar? Wij helpen u graag. Bekijk hier ‘Scheiden & kinderen‘.