Scheiden en kinderen

Ouderschapsplan

U bent als ouders wettelijk verplicht een ouderschapsplan op te stellen wanneer er minderjarige kinderen bij de scheiding betrokken zijn. Het ouderschapsplan is ook verplicht bij het ontbinden van geregistreerd partnerschap. Het plan is een onderdeel van het echtscheidingsconvenant. Naast dat het ouderschapsplan een vereiste is om de scheiding te voltrekken, is het ook een handige manier om misverstanden aangaande de opvoeding en verzorging van de kinderen in de toekomst te voorkomen. De volgende onderdelen moeten in ieder geval in het ouderschapsplan worden vastgelegd:

• Het ouderlijk gezag
• Woon- en verblijfplaats van de kinderen
• Omgangsregeling
• Contact tussen ouder en kind
• Contact tussen ouders onderling
• Financiën

Overige zaken die u optioneel in het in het ouderschapsplan kunt opnemen zijn zaken zoals vakanties, verjaardagen en feestdagen. Voor een compleet overzicht van de punten die u in het ouderschapsplan verplicht en optioneel kunt opnemen, kunt u ons voorbeeld gratis downloaden.

Kinderalimentatie

Als ex-partners behoudt u onderhoudsplicht naar uw kind(eren). De partner die alimentatieplichtig is, moet in dat geval de zogeheten kinderalimentatie betalen. Hij of zij moet naar draagkracht meebetalen aan de kosten die komen kijken bij de opvoeding, verzorging en ontwikkeling van de kinderen. Deze kinderalimentatie is ook verplicht wanneer uw kinderen meerderjarig zijn en moet worden betaald tot het 21e levensjaar. De afspraken over de kinderalimentatie moeten worden opgenomen in het ouderschapsplan.

De kinderalimentatie is ervoor bedoeld dat het kind na de scheiding kan blijven doen wat hij of zij voor de scheiding ook deed. Het heeft niet alleen betrekking op kosten voor eten, drinken, kinderopvang en kleding, maar ook voor zwemles, sport, muziekles en dergelijke. De alimentatie moet al deze kosten dekken, zodat er geen bijkomende kosten meer zijn voor de alimentatieplichtige ouder. De hoogte van de alimentatie wordt bepaald op basis van de draagkracht van beide ouders en de behoefte van de kinderen. Dit bedrag wordt door de rechter vastgesteld en jaarlijks bijgesteld indien nodig.

Wanneer het kind 18 wordt en dus meerderjarig is, blijft de alimentatieplicht gelden. Het verschil is dat vanaf de achttiende verjaardag de afspraken over de alimentatie rechtstreeks met het kind worden gemaakt, evenals de betaling van de alimentatie. Vanaf het 21e levensjaar stopt de alimentatieplicht, maar wordt er wel verwacht dat de kinderen in staat worden gesteld om binnen een redelijke termijn hun studie af te ronden.

Kindgesprek

Bij een scheiding ontvangen kinderen tussen de 12 en 18 jaar een brief van de rechtbank. Deze post is rechtstreeks aan het kind gericht, en daarom raden wij ouders altijd aan om hun kind(eren) hier vooraf van op de hoogte te brengen. De brief bevat de zogenoemde kindverklaring en een uitnodiging voor een gesprek met de rechter, het kindgesprek. Dit laatste is vrijblijvend. Het kind kan de kindverklaring ondertekenen en terugsturen, wanneer hij/zij het eens is met het opgestelde ouderschapsplan. Het kind heeft ook de mogelijkheid om een aanvullende brief mee te sturen, waarin het kind zijn/haar mening kan geven over de scheiding en de bijkomende veranderingen.

Een kind is niet verplicht tot het kindgesprek wanneer hij/zij akkoord is met het ouderschapsplan, maar kan uiteraard wel op deze uitnodiging ingaan. Dit gesprek, wat voortkomt uit hoorrecht van het kind, is een kort en informeel gesprek waarin het kind zijn of haar mening mag geven over de scheiding en de bijkomende veranderingen. Het gesprek vindt plaats in het gerechtsgebouw en wordt alléén gevoerd met het kind, de rechter en de griffier. Onderwerpen die de rechter met het kind bespreekt zijn bijvoorbeeld de omgangsregeling, de beslissing over het ouderlijk gezag, en (met kinderen vanaf 16 jaar) de alimentatie (eveneens de onderwerpen die in het ouderschapsplan worden opgenomen).

De rechter neemt hetgeen hij/zij gehoord heeft (middels het kindgesprek of middels de aanvullende brief) mee in de uiteindelijke beslissing om de beschikking af te geven. Belangrijk om te weten, is dat de rechter niet verplicht is om direct gehoor te geven aan de wensen van het kind.

Co-ouderschap

In het ouderschapsplan legt u de afspraken vast over de zorg voor en opvoeding van de kinderen. Een van de mogelijke afspraken die u hierin kunt vastleggen, is het overeenkomen van co-ouderschap. In dit geval hoort een kind bij de huishoudens van beide ouders, en zijn de zorg en opvoeding (meestal) fifty-fifty verdeeld over beide ouders. De kinderen verblijven dan evenveel bij de vader als bij de moeder, en ook de kosten worden evenwichtig over beide ouders verdeeld. Het is bij co-ouderschap belangrijk dat u goed uit elkaar gaat en heldere afspraken maakt over de verdeling van zorg, opvoeding en financiën. Hoe de precieze tijd en kosten worden verdeeld, kunt u samen met uw ex-partner bepalen. U kunt bijvoorbeeld ook kiezen voor een verdeling van 60-40, op basis van draagkracht of op basis van het aantal dagen dat de kinderen bij de ouders verblijven.

Co-ouderschap en financiën
Het overeenkomen van een co-ouderschap heeft ook invloed op de kinderalimentatie, kinderbijslag, en kindgebonden budget.

Een evenwichtige verdeling van de kosten betekent dat degene met een hoger inkomen de kosten makkelijker kan dragen dan degene met een lager inkomen. De ouder met het hogere inkomen zal dan toch nog een bijdrage leveren aan de ander zodat er geen scheve verhoudingen ontstaan. Wanneer de kinderen in de praktijk toch meer bij één van de ouders verblijven omdat de verdeling niet fifty-fifty is, maar bijvoorbeeld 60-40, is dat tevens een reden om kinderalimentatie vast te stellen De hoogte van de kinderalimentatie kunt u zelf bepalen, maar als u er samen niet uitkomt zal de rechter hieraan te pas moeten komen.

Omdat een kind bij beide huishoudens van beide ouders hoort, betekent dit dat u en uw ex-partner beiden recht hebben op de helft van de kinderbijslag, die wordt uitgekeerd door de Sociale Verzekeringsbank. Het kindgebonden budget wordt door de Belastingdienst uitgekeerd en kan net als de kinderbijslag in het geval van co-ouderschap over allebei de ouders worden verdeeld.