Meer scheidingen door de coronacrisis in Nederland?

Op 9 maart 2020 was de eerste belangrijke persconferentie van Mark Rutte over de eerste maatregelen om het coronavirus tegen te gaan in Nederland. In de weken daarna kwam er een intelligente lockdown en sloeg het coronavirus steeds sneller om zich heen. Inmiddels gaan we vanaf 1 juli voorzichtig uit de intelligente lockdown. Aan het begin van de corona crisis voorspelde men meer scheidingen. Maar wat is hier nou uiteindelijk vanuit gekomen? Heeft de intelligente lockdown echt een effect gehad op het aantal scheidingen en de manier van scheiden in Nederland?

Het effect van de intelligente lockdown op aantal scheidingen

Momenteel heeft het CBS de cijfers met betrekking tot het aantal afgesloten huwelijken en ontbindingen van huwelijken tot mei 2020 naar buiten gebracht. Volgens de eerste voorspellingen kon de lockdown zorgen voor een flinke groei in het aantal scheidingen. Maar het aantal scheidingen valt voorlopig mee. In onderstaande grafiek worden de cijfers van dit jaar vergeleken met die van 2018 en 2019.

De eerste cijfers lijken niet volgens verwachting, in de eerste maanden van 2020 zijn er minder scheidingen voltrokken dan in dezelfde maand in voorgaande jaren.

Rechtbanken tijdens lockdown

Die cijfers hebben naar alle waarschijnlijkheid voor een deel te maken met de maatregelen die voor de rechtbanken in Nederland golden. Rechtbanken moesten namelijk grotendeels dicht om aan de maatregelen te kunnen voldoen. Dit heeft gevolgen voor de snelheid van het verwerken van dossiers. Dit werd ook opgemerkt door Lisa de Roos, Scheidingsexpert bij Judex Legal:

“Er werken nog steeds veel mensen bij de rechtbank thuis, en omdat het om persoonsgevoelige informatie gaat kunnen ze niet alles vanuit huis oppakken”.

– Lisa de Roos, Scheidingsexpert Judex Legal

Dit zorgt er voor dat er veel scheidingszaken vertraging oplopen. Uit een enquête van de vereniging Familie- en erfrecht advocaten en scheidingsmediators blijkt dat meer dan de helft van de scheidingsadvocaten tijdens de coronatijd minder scheidingsaanvragen binnen hebben gekregen. Volgens de advocaten komt de daling omdat mensen de beslissing om te gaan scheiden uitstellen vanwege de onzekerheid over de toekomst. Mensen weten niet hoe het plaatje er financieel uit ziet na de coronacrisis en ook is het lastig om tijdens de pandemie op zoek te gaan naar andere huisvesting.

Volgens de vereniging van familierechtadvocaten mogen we ons wel voorbereiden op flink meer echtscheidingen. Zij verwachten dit jaar zo’n 40.000 echtscheidingen waar er normaal zo’n 30.000 per jaar zijn. In één provincie in Nederland zijn de scheidingsaanvragen wel flink gestegen. In Overijssel zijn het aantal scheidingen in de eerste vijf maanden van 2020 juist met 23% gestegen.

Die stijging komt door het sluiten van de rechtbanken. Dit heeft ervoor gezorgd dat bij veel rechtbanken de procedures rondom scheidingen veel vertraging op hebben gelopen. De rechtbanken in Overijssel staan er juist om bekend om scheidingen sneller af te handelen dan in de rest van het land. Hierdoor zijn veel advocaten uitgeweken naar de rechtbank in Almelo/Zwolle. Het is dan ook te verwachten dat zodra in andere delen van het land alle scheidingszaken weer op het normale tempo verwerkt kunnen worden de cijfers flink gaan stijgen.

Trends in het buitenland

Er zijn landen die ‘voor’ liggen op ons wat betreft de coronacrisis. Zo begon de uitbraak in China en loopt de tijdlijn daar dus in principe voor op Nederland en de rest van Europa. In China werd er ook al snel gevreesd voor veel extra scheidingen. De Chinese overheid probeert al jaren het hoge aantal scheidingen in China tegen te gaan en door de extra scheidingen door de coronacrisis zijn er nieuwe maatregelen genomen om het hoge aantal scheidingen tegen te gaan. De Chinese overheid heeft stellen verplicht om eerst een maand lang ‘af te koelen’ voordat de scheidingsaanvraag echt verwerkt wordt.

Toch komen er vanuit China wel verhalen dat het aantal scheidingsaanvragen flink gestegen is. In China is er in sommige steden een strengere lockdown geweest dan in andere en de steden die langer in strenge lockdown gezeten hebben zien een enorme groei in het aantal scheidingen. In de stad Xi’an was het zelfs een tijdje niet meer mogelijk om een afspraak te maken voor een scheiding omdat alle mogelijke afspraken volgepland waren in de lokale overheidsgebouwen.

Ook in Europese landen is de verwachting dat het aantal scheidingen flink gaat stijgen door het coronavirus. In Italië is er een veel strengere lockdown geweest die ervoor zorgde dat de meeste Italianen echt de hele dag binnen zaten en ook niet naar buiten mochten om te sporten. Dit verschilt stevig van het Nederlandse beleid en als de voorspellingen correct zijn dat huwelijken onder druk komen te staan doordat je teveel bij elkaar bent zouden het aantal scheidingen in landen met een strenge lockdown meer moeten stijgen dan in Nederland.

In het Verenigd Koninkrijk worden ook meer scheidingen verwacht vanwege de zelf-isolatie die koppels in Engeland ondergaan. In het Verenigd Koninkrijk zijn er strengere maatregelen getroffen om het coronavirus tegen te gaan in vergelijking met Nederland. Een professional van Judex, gespecialiseerd in scheidingen, geeft aan dat de grootste drukte in scheidingsaanvragen vaak komt na een zomervakantie of kerst. Dit is ook te zien in de data van Judex. Dat zijn periodes dat mensen voor langere tijd dicht bij elkaar zijn. Daarom is de verwachting dat de lockdown in Engeland voor een groot aantal scheidingen gaat zorgen.

Voor de definitieve cijfers zal het per land afhangen van hoe streng de lockdown is of geweest is. Omdat er in elk land andere regels gelden is er pas op langere termijn echt iets op te maken uit de statistieken. Zo is het in bepaalde landen veel lastiger om tijdens de lockdown een scheidingsaanvraag in te dienen en zal de piek in aantal scheidingen vlak na de lockdown liggen.

Online scheiden ideaal tijdens de crisis

Er zijn nog altijd een stevig pakket maatregelen waar je je in Nederland aan moet houden om het coronavirus tegen te gaan. Dit maakt het ook nog altijd iets lastiger om je huis te verlaten dan voor de coronacrisis. De daling van het aantal scheidingen via de rechtbank is ook terug te zien in onze cijfers. Wouter Gortworst, scheidingsspecialist bij de Servicedesk van Judex, merkt op:

“Er wordt wel meer gebruik gemaakt van de mogelijkheid om online te scheiden maar van mediation wordt juist minder gebruik gemaakt.”

– Wouter Gortworst, Scheidingsspecialist Judex

Waarschijnlijk komt dit door het fysieke karakter van mediation. Mensen zijn voorzichtiger met het inplannen van een fysieke afspraak met een mediator. Uiteraard nemen onze mediators alle maatregelen in acht. Een fysieke afspraak is dus mogelijk. Daarnaast kan mediation ook online. Bijvoorbeeld door te videobellen. Dan is er geen fysieke afspraak nodig!

Bron: CBS data.