Erven en schenken bij scheiding

Een groot deel van de gehuwden is in gemeenschap van goederen getrouwd. Een ontvangen schenking of erfenis valt in beginsel binnen de gemeenschap en zal bij een echtscheiding eerlijk verdeeld moeten worden over de twee ex-partners. Dit kan heel vervelend voelen voor de partner die de helft van de schenking of erfenis met de ex-partner ‘moet delen’. Of een erfenis of schenking ook daadwerkelijk binnen de gemeenschap van goederen valt en dus verdeeld moet worden, hangt af van de persoon die de erfenis nalaat of een schenking doet.

Wanneer valt een schenking of erfenis buiten de gemeenschap?

De persoon die de schenking doet of een erfenis nalaat kan bij de notaris laten vastleggen dat de schenking of erfenis niet gedeeld hoeft te worden in het geval van een echtscheiding. De erfenis of schenking komt dus maar één partner toe. Dit noemen we een ‘uitsluitingsclausule’. Als er dus een schenking wordt gedaan of een erfenis is nagelaten en er een uitsluitingsclausule op zit, hoeft dit bedrag bij scheiding niet te worden verdeeld.

Het is belangrijk om te weten dat dit niet met terugwerkende kracht vastgelegd kan worden. Wanneer er sprake is van een scheiding kan er geen uitsluitingsclausule meer opgenomen worden voor een al verkregen schenking. En bij een erfenis moet het voor het overlijden opgenomen worden in het testament. Een uitsluitingsclausule moet zwart op wit staan. Een mondelinge toezegging is dus niet rechtsgeldig.

Privéschenking

Regelmatig is er de situatie dat ouders tijdens hun leven geld willen schenken aan hun kinderen. Een schenking met uitsluitingsclausule kan, zonder tussenkomst van een notaris, worden gedaan. Dit noemen we een ‘privéschenking’. Er moet echter wel duidelijk worden vastgelegd dat er voor dit bedrag een uitsluitingsclausule van toepassing is. 

Bij deze vorm van schenking geldt ook dat dit niet met terugwerkende kracht aangepast kan worden. Regel dus voordat u schenkt, of weet dat u een privéschenking gaat krijgen, dat alles op de goede manier wordt vastgelegd.

Wat nu? Het geld van erfenis of schenking is al uitgeven.

Het kan voorkomen dat het geld van een schenking of erfenis met uitsluitingsclausule al is uitgegeven voor de echtscheiding. In dit geval moet doorgaans de helft van dit bedrag vergoed worden aan degene die de schenking of erfenis heeft ontvangen. In dit geval maakt het niet uit waar het geld aan is uitgegeven. Tevens maakt het ook niet uit of hierover onderling afspraken zijn gemaakt. Het kan dus zo zijn dat het geld van de erfenis of schenking (met uitsluitingsclausule) opgemaakt is en er bij echtscheiding een deel terugbetaald moet worden door de ex-partner.

Getrouwd na 1 januari 2018

Als u na 1 januari 2018 getrouwd bent en een schenking of erfenis hebt ontvangen valt dit bedrag niet binnen de gemeenschap van goederen. Het maakt in dit geval niet uit of er een uitsluitingsclausule van toepassing is of niet.

Huwelijkse voorwaarden

In het geval u getrouwd bent onder huwelijkse voorwaarden is het belangrijk om te weten wat er vastgelegd is over een eventuele erfenis of schenking. Meestal wordt er bij het opstellen van de huwelijkse voorwaarden één en ander hierover vastgelegd. Bijvoorbeeld dat erfenissen en schenkingen niet binnen de gemeenschap vallen. Wat u vastlegt binnen de huwelijkse voorwaarden is bindend voor de verdeling van een schenking of erfenis bij echtscheiding.

In het geval dat bij een erfenis of schenking een uitsluitingsclausule van toepassing is en u in de huwelijkse voorwaarden heeft opgenomen dat een erfenis of schenking wél binnen de gemeenschap valt is dit tegenstrijdig. De wet geeft aan dat in dit geval de uitsluitingsclausule voorrang heeft. Het bedrag zal dus niet binnen de gemeenschap van goederen vallen.

Hulp nodig over dit onderwerp? Onze mediators staan voor jullie klaar.