Hoger beroep in strafzaken: het gerechtshof

Als u het niet eens bent met de uitspraak van de politierechter of de meervoudige strafkamer, kunt u meestal hoger beroep instellen bij het gerechtshof. Hoger beroep moet uiterlijk binnen 14 dagen na de einduitspraak van de politierechter of de meervoudige strafkamer worden ingesteld.

Ook het openbaar ministerie (OM) kan hoger beroep instellen, bijvoorbeeld als het OM vindt dat de politierechter u heeft vrijgesproken of te laag gestraft heeft.

Er zijn in Nederland 5 gerechtshoven die zich bezighouden met strafzaken in hoger beroep: Amsterdam, Arnhem, ‘s-Gravenhage, ‘s-Hertogenbosch en Leeuwarden.

Hoger beroep instellen in strafzaken

Hoger beroep instellen kunt u zelf doen bij de strafgriffie (de administratieve afdeling) van de rechtbank, maar u kunt ook iemand de opdracht geven om namens u beroep in te stellen, bijvoorbeeld uw advocaat.

Het hoger beroep moet worden ingesteld bij de rechtbank die het vonnis waarvan u in beroep wilt, uitgesproken heeft. Als u gedetineerd bent, kunt u de directeur van de penitentiaire inrichting (gevangenis) schriftelijk melden dat u hoger beroep wilt instellen.

Hoger beroep kunt u alleen instellen tegen het vonnis in zijn geheel. U kunt dus de gunstige onderdelen van het vonnis dus niet veiligstellen. Alleen als er sprake is van een zogenaamde cumulatieve tenlastelegging is dit anders.

Bij een cumulatieve tenlastelegging wordt u van verschillende strafbare feiten verdacht. Het cumulatieve karakter van de tenlastelegging is te herkennen aan bijvoorbeeld een nummering in de dagvaarding [d].

Een voorbeeld.

Er staan twee strafbare feiten op de dagvaarding. Onder punt 1 wordt u verdacht van diefstal gepleegd op 1 januari 2008 in Utrecht en onder punt 2 wordt u verdacht van mishandeling gepleegd op 1 februari 2008 in Maarssen.

U wordt door de rechter vrijgesproken voor punt 1 wegens onvoldoende bewijs. U wordt veroordeeld voor punt 2, tot een taakstraf van 60 uren; subsidiair 30 dagen vervangende hechtenis. U kunt in dat geval alleen hoger beroep instellen tegen punt 2.

U kunt niet in alle gevallen hoger beroep instellen. Zo kunt u niet in hoger beroep van een vrijspraak. Dat lijkt vrij logisch. Maar u kunt ook geen hoger beroep instellen voor relatief lichte strafzaken, tenzij het gerechtshof u hiervoor speciale toestemming (verlof) geeft.

Dit verlof (om uw zaak in hoger beroep behandeld te krijgen) is nodig als voldaan is aan de volgende twee voorwaarden:

1. U bent veroordeeld voor een overtreding of misdrijf waarop een maximum gevangenisstraf staat van 4 jaar of minder. De wet geeft per strafbaar feit aan wat de maximale gevangenisstraf is. Vraag uw advocaat hierna.
2. U heeft een geldboete opgelegd gekregen van 500 euro of minder.

Als dus aan allebei deze voorwaarden voldaan is, kunt u alleen met verlof van het gerechtshof hoger beroep instellen. Is slechts aan een van deze voorwaarden voldaan, dan kunt u altijd in hoger beroep. Als u wilt weten of u in hoger beroep kunt komen en of in uw zaak verlof moet worden gevraagd, kunt u het beste contact opnemen met een strafrechtadvocaat.

Verloop van strafprocedure bij gerechtshof

De procedure bij het gerechtshof is te vergelijken met die bij de rechtbank. Uw zaak wordt door het gerechtshof helemaal opnieuw beoordeeld. Dit is alleen anders als u alleen in hoger beroep bent gegaan tegen de hoogte van de straf. In dat geval zal de procedure bij het gerechtshof zich beperken tot de vraag welke straf in uw geval passend is.

Uw advocaat zal schriftelijk de gronden en motivering van uw hoger beroep uiteenzetten. Dit document wordt de appelmemorie genoemd.

Omdat het gerechtshof uw zaak helemaal opnieuw beoordeeld, kan de uitspraak zowel in uw voordeel als in uw nadeel uitpakken. Als u bijvoorbeeld in eerste instantie door de politierechter of de meervoudige strafkamer bent veroordeeld, kan het gerechtshof besluiten om u alsnog vrij te spreken. Maar aan de andere kant kan het gerechtshof ook besluiten om u een hogere straf op te leggen.