Hoe verloopt een juridische procedure?

Er zijn verschillende juridische procedures met elk eigen kenmerken en een eigen verloop. Op hoofdlijnen zijn er drie soorten gerechtelijke procedures: de civiele procedure, de bestuursrechtprocedure en de strafprocedure.

Civiele procedure

Bij de zogenaamde civiele procedure gaat het om een juridisch conflict tussen burgers onderling of tussen burgers en bedrijven. U heeft bijvoorbeeld iets gekocht waarover u niet tevreden bent, maar de verkoper weigert om het product te repareren of om uw geld terug te geven. Maar ook conflicten over de huur of koop van een huis, een conflict over uw arbeidsovereenkomst of geschillen tussen twee of meer bedrijven moeten in een civiele procedure uitgevochten worden.

Het civiele of burgerlijke recht is op deze situaties van toepassing. Dit recht wordt in grote mate bepaald door de afspraken die beide partijen onderling gemaakt hebben. Vaak zijn deze afspraken vastgelegd in een contract, maar ook over mondelinge afspraken kan geprocedeerd worden. De partij die echter beweert dat er mondelinge afspraken zijn gemaakt, zal dit wel moeten kunnen bewijzen.

Een civiele procedure begint vaak met het uitbrengen van een dagvaarding door de eisende partij. Met deze dagvaarding wordt de andere partij, de gedaagde, opgeroepen om voor de rechter te verschijnen. Het verdere verloop van een civiele procedure wordt hier beschreven.

Bestuursrechtprocedure

Bij een bestuursrechtprocedure gaat het over een juridisch conflict tussen burgers en de overheid. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat u een vergunning aanvraagt, maar niet krijgt. Of dat u een uitkering geweigerd wordt door het UWV. In die gevallen kunt u via een bestuursrechtprocedure proberen via de rechter alsnog gelijk te krijgen.

In een bestuursrechtprocedure moet de (bestuurs)rechter dus beoordelen of een bepaalde overheidsinstantie, dat kan bijvoorbeeld een gemeente zijn, maar ook een uitkeringsinstantie of bijvoorbeeld de Belastingdienst, wel de juiste beslissing genomen heeft.

U leest hier meer over het verloop van de bestuursrechtprocedure.

Strafprocedure

Ook in een strafprocedure gaat het om een procedure waarbij een burger tegenover de overheid staat. Alleenin dit geval wordt die burger verdacht van een strafbaar feit en moet een strafrechter beoordelen of dit feit inderdaad gepleegd is en of de verdacht een straf moet worden opgelegd.

Omdat de strafprocedure een zeer ingrijpende procedure kan zijn en mogelijk tot gevangenisstraf kan leiden, gelden er rondom deze procedure bijzondere waarborgen om te voorkomen dat een u als verdachte onterecht wordt veroordeeld. Hoe een strafprocedure verloopt leest u hier.