Ik heb een geschil met mijn rechtsbijstandverzekeraar. Wat kan ik doen?

Het kan voorkomen dat u een geschil krijgt met uw rechtsbijstandverzekeraar. In de praktijk zal het dan meestal gaan om een van de volgende drie situaties:

• U wilt een beroep doen op uw verzekering, maar de verzekeraar stelt dat u in dit specifieke geval geen recht heeft op rechtsbijstand.
• U wilt in een bepaalde kwestie (door)procederen, maar de verzekeraar stelt dat er geen reële kans op succes is.
• U wilt een eigen advocaat kiezen waarvan de kosten door de verzekeraar betaalt moeten worden, maar de verzekeraar geeft u hiervoor geen toestemming.

De eerste situatie kan zich voordoen als u binnen drie maanden na het afsluiten van de verzekering een juridisch probleem wilt aanmelden. De meeste verzekeraars hebben in de polisvoorwaarden een wachttermijn van drie maanden opgenomen. Zogenaamde voorzienbare gebeurtenissen die binnen deze termijn plaatsvinden zijn niet gedekt.

Ook kan de verzekeraar weigeren om u juridische bijstand te verlenen omdat de verzekeraar vindt dat uw probleem niet binnen de dekking van de polis valt.

Wat kunt u in die situatie doen? Maak in de eerste plaats altijd schriftelijk (dat kan ook per e-mail) melding van uw klacht, bij voorkeur bij het interne klachtenbureau van de verzekeraar zelf. Als deze afhandeling niet naar uw tevredenheid is, kunt u besluiten om een officiële klacht in te dienen bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KiFiD). In het uiterste geval kunt u besluiten om het geschil met de verzekeraar voor te leggen aan de burgerlijke rechter.

Rechtsbijstandverzekering en redelijke kans op succes

Een tweede categorie geschillen betreft de onenigheid die tussen u en de verzekeraar kan ontstaan over de vraag hoe een bepaalde zaak moet worden aangepakt en of daarbij voor u een redelijke kans op succes is.

In de polisvoorwaarden van de rechtsbijstandverzekering staat namelijk opgenomen dat er alleen dekking wordt verleend als het door u beoogde resultaat een redelijke kans van slagen heeft. Maar hierover kunt u met de verzekeraar van mening verschillen. Ook kunt u onenigheid krijgen over de aanpak van uw zaak. In die gevallen kunt een beroep doen op de zogenaamde geschillenregeling.

Geschillenregeling rechtsbijstandverzekering

In de praktijk komt deze geschillenregeling erop neer dat u, op kosten van de verzekeraar, een onafhankelijke derde, meestal een advocaat, kunt vragen om een second opinion. Als deze derde het met uw visie eens is, kan uw zaak meestal door deze of een andere advocaat worden voortgezet op kosten van de verzekeraar.

Als deze derde de visie van de verzekeraar deelt, kunt u besluiten om de zaak alsnog op eigen kosten bij een externe advocaat voort te zetten. Weet deze advocaat alsnog het door u beoogde resultaat te bereiken, dan krijgt u achteraf alsnog de advocaatkosten vergoed van de verzekeraar.

Een voorbeeld.

Jan Timmer is 53 jaar oud en werkt als 22 jaar als meubelmaker. Het gaat slecht met de werkgever van Jan en hij wordt na een ontslagprocedure bij het UWV Werkbedrijf zonder enige vergoeding ontslagen. Jan heeft een rechtsbijstandverzekering en vraagt daar om juridisch advies. Volgens Jan zou hij gelet op zijn leeftijd en de lengte van zijn dienstverband toch in aanmerking moeten komen voor een ontslagvergoeding?

De verzekeraar bestudeert een aantal stukken en deelt Jan mede dat een gerechtelijke procedure om alsnog in aanmerking te komen voor een ontslagvergoeding weinig kans van slagen heeft. Jan is het hier niet mee eens en beroept zich op de geschillenregeling. Vervolgens wordt een door Jan aangewezen arbeidsrechtadvocaat gevraagd om een second opionion uit te brengen.

Deze advocaat komt tot het oordeel dat er wel degelijk sprake is van een reële kans op een ontslagvergoeding. De verzekeraar legt zich bij dit oordeel neer en biedt Jan aan dat hij op kosten van de verzekeraar deze advocaat mag vragen om de procedure voor hem te voeren.

Rechtsbijstandverzekering en eigen advocaatkeuze

Het is een misverstand om te denken dat u met een rechtsbijstandverzekering bij ieder juridisch geschil op kosten van de verzekeraar een eigen advocaat kunt inschakelen. Vrijwel alle rechtsbijstandverzekeringen in Nederland zijn zogenaamde naturaverzekeringen. Dit houdt in dat uw juridische kwestie in principe behandeld wordt door een jurist (en soms een advocaat) die bij de verzekeraar zelf werkzaam is.

Alleen in uitzonderingsgevallen kunt u zelf op kosten van de verzekeraar een advocaat inschakelen. Dit is bijvoorbeeld het geval als er namens u een procedure gevoerd moet worden waarvoor bijstand van een advocaat verplicht is (bijvoorbeeld als er in hoger beroep een procedure bij een gerechtshof gevoerd moet worden). Ook kunt u een advocaat inschakelen als u met de verzekeraar van mening verschilt over de aanpak van uw zaak. Met een beroep op de geschillenregeling kunt u dan een advocaat op kosten van de verzekeraar vragen om een second opinion uit te voeren.

Als u in die situaties toch geen toestemming van de verzekeraar krijgt om een advocaat te raadplegen, kunt u het beste schriftelijk (maar dit kan ook per e-mail) een klacht indienen bij het interne klachtenbureau dat de meeste rechtsbijstandverzekeraar hebben. Mocht uw klacht niet naar tevredenheid worden opgelost, dan kunt besluiten om een officiële klacht in te dienen bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KiFiD).

In het uiterste geval kunt u besluiten om het geschil met de verzekeraar voor te leggen aan de burgerlijke rechter.