Moet ik verplicht een advocaat inschakelen?
Het antwoord op de vraag of u verplicht een advocaat moet inschakelen hangt met name af van het soort zaak waarover u wilt of moet procederen. In veel eenvoudige zaken met een beperkt financieel belang is het inschakelen van een advocaat niet verplicht en kunt u zich laten bijstaan door elke juridische adviseur van uw keuze.
U kunt er in die gevallen zelfs voor kiezen om zelf te procederen, al komt dit in de praktijk weinig voor vanwege de complexiteit van het procesrecht en de op uw probleem van toepassing zijnde wetten en regels.
Geen verplichte procesvertegenwoordiging bij kantonrechter
Zo kunt u over zogenaamde civiele zaken met een financieel belang tot 25.000 euro terecht bij de kantonrechter en bent u niet verplicht om bij dit soort zaken een advocaat in te schakelen. De kantonrechter behandelt verder ook arbeidszaken (behalve arbeidszaken van ambtenaren), huurzaken en eenvoudige strafzaken, de zogenaamde overtredingen.
Ook bij zogenaamde bestuursrechtzaken, het gaat dan om conflicten tussen burger en overheid, geldt vaak de regel dat u zich niet hoeft te laten bijstaan door een advocaat. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om een conflict over uw uitkering, de weigering van een vergunning of een probleem rondom belastingen. Zelfs als u tegen een beslissing van de rechter in hoger beroep zou willen gaan, bent u bij dergelijke zaken niet verplicht om een advocaat in te schakelen.
Voor strafzaken geldt evenmin een verplichte procesvertegenwoordiging. De gedachte hierachter is dat iedereen het recht moet hebben om zichzelf te kunnen verdedigen tegen een verdenking van een strafbaar feit.
Wel verplichte procesvertegenwoordiging bij familierecht
In een aantal andere gevallen geldt wel de verplichting om te procederen met behulp van een advocaat. Het bekendste voorbeeld is het familierecht. Als u bijvoorbeeld een echtscheiding wilt aanvragen, dan kan dit alleen met behulp van een advocaat.
Ook als het gaat om zaken met een groot financieel belang (vanaf 25.000 euro) bent u verplicht om een advocaat in te schakelen. Als u in hoger beroep wilt tegen een uitspraak van de kantonrechter op het gebied van het arbeids- of huurrecht moet u eveneens de hulp van een advocaat inroepen. Tot slot geldt ook voor zogenaamde cassatiezaken bij de Hoge Raad een verplichte procesvertegenwoordiging.
Geen verplichte procesvertegenwoordiging, toch een advocaat?
Tot zover de theorie. In de praktijk blijkt dat vrijwel iedereen die een procedure start of die ongewild bij een gerechtelijke procedure betrokken wordt, een advocaat of andere juridische adviseur in de arm neemt, ook als dat strikt genomen niet verplicht is.
Echt verwonderlijk is dit natuurlijk niet. De gemiddelde Nederlander heeft (gelukkig) weinig te maken met gerechtelijke procedures en is niet op de hoogte van de complexe regels en het verloop van een procedure.
Bovendien zal een juridisch professional vaak veel beter dan dat u dat zelf kunt in staat zijn de rechter te overtuigen van de redelijkheid en juridische geldigheid van uw argumenten. Ook zal een juridisch adviseur de rechter kunnen wijzen op vergelijkbare eerdere uitspraken van rechters die in uw voordeel pleiten.