Schadepost: buitengerechtelijke kosten en advocaatkosten

Als u te maken krijgt met letselschade doet u er verstandig aan rechtskundige bijstand te zoeken. Die bijstand kan bijvoorbeeld worden verleend door een rechtsbijstandverzekeraar of door een in letselschade gespecialiseerde advocaat (bijvoorbeeld een advocaat die lid is van de LSA, de Vereniging van Letselschadeadvocaten).

Ook bestaan er letselschadebureaus of belangenbehartigers die aanbieden uw schade op basis van no cure, no pay te verhalen.

Het voordeel van een rechtsbijstandverzekering is evident: de kosten van rechtsbijstand zijn onder de verzekering gedekt. Meestal wordt uw schade door de verzekeraar zelf behandeld, maar de behandeling soms ook worden uitbesteed aan een advocaat of jurist (van uw keuze).

Dat u in bepaalde gevallen ook zonder meer een advocaat kunt inschakelen waarvan de kosten voor rekening van de aansprakelijke partij komen, is bij veel mensen minder bekend.

In de wet is geregeld dat de aansprakelijke partij ook de redelijke kosten moet vergoeden die u heeft moeten maken om uw schade vast te laten stellen en deze schade te verhalen.

Een belangrijke voorwaarde is dat de aansprakelijkheid voor het ongeval is erkend. Ook zal dan vast moeten staan dat er een zogenaamd causaal verband is tussen de schade en het ongeval. 

Als de aangesproken partij zijn aansprakelijkheid of de hoogte van de schade betwist, kan het nodig zijn een gerechtelijke procedure te beginnen.

In die gevallen moet u de kosten van rechtsbijstand (in elk geval in eerste instantie) voor uw eigen rekening nemen, behalve als u in aanmerking komt voor de zogenaamde gefinancierde rechtshulp.

Een voorbeeld.

U krijgt als fietser geen voorrang van een automobilist. De verzekeraar van de automobilist erkent aansprakelijkheid. Als u voor de afwikkeling van uw schade nu een advocaat inschakelt, zullen alle daarmee in redelijkheid gemoeide buitengerechtelijke kosten (BGK) door de verzekeraar worden vergoed.

Een voorbeeld.

De tegenpartij heeft aansprakelijkheid erkend, maar over de hoogte van de schade wordt men het niet eens. Een gerechtelijke procedure is onvermijdelijk. In dit geval heeft u recht op vergoeding van de redelijke kosten van rechtsbijstand tot aan het moment dat uw advocaat begint met het voorbereiden van de procedure. Dit noemt men de zogenaamde buitengerechtelijke kosten.

Kosten die uw advocaat moet maken ter voorbereiding van de procedure (bijvoorbeeld het opstellen van een dagvaarding) en tijdens de procedure vallen niet onder deze buitengerechtelijke kosten. Maar de rechter zal u, als u in het gelijk wordt gesteld, vaak wel een zogenaamde proceskostenveroordeling toekenning.

Deze proceskostenveroordeling moet dan door de tegenpartij betaald worden. In de praktijk dekt deze veroordeling de werkelijke kosten niet, zodat u met een deel van de kosten blijft zitten.

Een voorbeeld.

Uw advocaat heeft uw totale schade begroot op 80.000 euro. De aansprakelijke verzekeraar is het daar niet mee eens en wil slechts 20.000 euro betalen. Uw advocaat start een procedure bij de rechtbank. U ontvangt van uw advocaat rekeningen van in totaal 7.000 euro.

De rechter stelt u in het gelijk en wijst u een schadebedrag van 80.000 euro toe plus een kostenveroordeling. Die kostenveroordeling is echter maar 1.500 euro terwijl u 7.000 euro aan kosten heeft gemaakt. U kunt daar weinig tegen inbrengen; de geringe kostenveroordeling volgt uit ons wettelijk systeem.

Als de buitengerechtelijke kosten geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven, kunnen deze als een apart deel van de vordering worden opgevoerd in een procedure.

In de praktijk is de aansprakelijkheid van de tegenpartij meestal geen punt van discussie. De meeste discussies gaan over de hoogte van de totale schade. Omdat de aansprakelijkheid vaak erkend wordt en de meeste zaken uiteindelijk buiten de rechter om geregeld worden (>95%) zullen de redelijke advocaatkosten in veel gevallen door de tegenpartij vergoed worden.

No cure, no pay

Of het verstandig is om een adviseur in de arm te nemen die werkt op basis van no cure, no pay is de vraag. No cure, no pay houdt in dat deze adviseur alle kosten van rechtsbijstand voor zijn rekening neemt, in ruil voor een percentage van de totale schade-uitkering.

Blijft een uitkering uit, dan krijgt u ook geen rekening van deze adviseur. Komt het wel tot een uitkering, dan kan het door u af te dragen percentage in de praktijk oplopen tot 25% of meer.

Voorbeeld.

U laat zich bijstaan op basis van no cure, no pay tegen een percentage van 25%. Aansprakelijkheid werd in een vroeg stadium erkend. Uw adviseur bereikt een schikking van 100.000 euro. U moet nu 25.000 euro afdragen. Maar in feite had deze adviseur zijn redelijke kosten (op basis van een uurtarief) ook in rekening kunnen brengen bij de tegenpartij.

Soms wordt dan ook wel een afspraak gemaakt dat de bij de tegenpartij in rekening te brengen kosten in mindering worden gebracht op de succesfee (in dit voorbeeld 25%) die u aan uw adviseur moet betalen.

Het is advocaten niet toegestaan op basis van no cure, no pay te werken. No cure no pay-bureaus werken wel met bepaalde advocaten samen.

Laat u in elk geval goed informeren voordat u besluit met een bepaalde adviseur in zee te gaan.

No cure, no pay kan een oplossing bieden voor de situatie waarin het u aan middelen ontbreekt om een gerechtelijke procedure te voeren of waarin het om een andere reden onzeker is dat u de buitengerechtelijke kosten op de tegenpartij kunt verhalen.

Aan de andere kant, bestaat de kans dat u uiteindelijk relatief hoge kosten moet maken als de aansprakelijkheid van de tegenpartij voor de hand ligt.

Tarief advocaat onderhandelbaar

Met sommige advocaten valt te onderhandelen over het tarief dat zij hanteren. Ook is het mogelijk om bijvoorbeeld twee tarieven af te spreken; een (relatief) laag tarief bijvoorbeeld voor het geval de zaak wordt verloren en een hoger tarief als een bepaald resultaat wordt bereikt.

Een voorbeeld.

Het lukt niet om met de aansprakelijke verzekeraar overeenstemming te bereiken. Uw advocaat stelt voor om een procedure te starten. Zijn standaard tarief bedraagt 200 euro per uur. Mogelijk is uw advocaat bereid om zijn werkzaamheden bij u in rekening te brengen tegen een tarief van bijvoorbeeld 150 euro per uur onder de voorwaarde dat bij een bepaald resultaat een hoger tarief, van bijvoorbeeld 250 euro per uur, zal gelden.

Zorg er in elk geval voor dat u dergelijke afspraken op schrift ontvangt. Uw advocaat moet dit in feite uit eigen beweging al doen.

Buitengerechtelijke kosten komen voor 100% vergoeding in aanmerking als aansprakelijkheid van de tegenpartij en het causaal verband tussen de schade en het ongeval ook voor 100% vast staat.

Als de zaak zo ligt dat u een percentage eigen schuld heeft aan het ontstaan van de schade, dan wordt dat percentage in beginsel in mindering gebracht op de te vergoeden buitengerechtelijke kosten. Het resterend deel komt dan voor eigen rekening.