Wat is een beslag?
Beslag is een maatregel die door een deurwaarder (en soms een andere instantie zoals de belastingdienst) getroffen kan worden waardoor iemand niet meer vrij over zijn bezittingen kan beschikken. Door een beslag kunt u als het ware uw vrije eigendomsrechten niet meer uitoefenen.
Een voorbeeld.
Frederik en Michiel hebben ruzie over een lening die Frederik nog aan Michiel moet terugbetalen. Michiel heeft Frederik als verschillende keren gesommeerd om de lening terug te betalen, maar Frederik komt maar niet over de brug. Michiel heeft gehoord dat Frederik een eigen woning heeft met een forse overwaarde. Via een deurwaarder laat Michiel beslag leggen op de woning van Frederik.
Hierdoor kan Frederik niet meer vrij over zijn eigen woning beschikken. Frederik kan wel in de woning blijven wonen, maar hij kan de woning door het beslag bijvoorbeeld niet verkopen. Ook kan hij geen tweede hypotheek op zijn woning nemen. De overwaarde van de woning is door het beslag als het ware ‘bevroren’.
Goederen waarop beslag ligt, mogen niet worden verkocht. Ook mogen deze goederen niet worden bezwaard met andere rechten. Dat wil zeggen dat u deze goederen bijvoorbeeld niet mag verhuren, verhypothekeren of aan iemand anders in pand mag geven. Doet u dat toch, dan maakt u zich schuldig aan een strafbaar feit.
De deurwaarder zal in een dergelijke situatie aangifte bij de politie doen en het openbaar ministerie zal dan besluiten of u strafrechtelijk vervolgd wordt.
Nog een voorbeeld.
Peter koopt een caravan van Wim. Peter spreekt met Wim af dat hij de caravan twee maanden later, op 1 december, zal betalen. Als het 1 december is, merkt Wim dat hij geen betaling ontvangen heeft. Wim probeert contact op te nemen met Peter, maar Peter neemt zijn telefoon niet op en lijkt ook vrijwel nooit thuis te zijn. Via een deurwaarder laat Wim de auto van Peter in beslag nemen.
De deurwaarder kan ervoor kiezen om die auto mee te nemen, maar hij kan ook besluiten Peter ermee door te laten rijden. Kiest de deurwaarder ervoor de auto bij Peter te laten, dan mag Peter de auto wel gebruiken, maar kan hij niet juridisch over de auto meer beschikken. Dat wil zeggen dat Peter de auto bijvoorbeeld niet kan verkopen of in onderpand kan geven om bijvoorbeeld een lening te krijgen.
Verschillende soorten beslag
De belangrijkste soorten beslag zijn:
1. verhaalsbeslag
2. beslag tot verkrijging van een recht
1. Verhaalsbeslag
Dit is veruit de meest voorkomende vorm van beslag. Verhaalsbeslag heeft tot doel om bepaalde goederen (auto, inboedel) van de schuldenaar uiteindelijk te (laten) verkopen om daarmee uw openstaande vordering voldaan te krijgen. In vaktaal: het verhaalsbeslag is erop gericht om verhaal te halen voor de vordering van de beslaglegger (de schuldeiser) op goederen van de beslagene (de schuldenaar).
Een voorbeeld.
Marieke heeft een vordering op Lex. Lex weigert deze vordering te betalen en Marieke schakelt een deurwaarder in. Deze deurwaarder legt beslag op de inboedel van Lex. Lex krijgt nu een laatste kans om zijn schuld aan Marieke te betalen. Doet hij dat niet, dan mag de deurwaarder de inboedel van Lex verkopen. De opbrengst van deze verkoop gaat dan naar Marieke om daarmee haar vordering in te lossen.
2. Beslag tot verkrijging van een recht
Bij beslag tot verkrijging van een recht gaat het niet zozeer om een openstaande schuld die ingelost moet worden, maar om het feit dat u van mening bent dat u de rechthebbende bent op een bepaalde goed (een auto, een huis, etc.). U probeert met dit beslag als het ware terug te halen wat aan u toebehoort.
Een voorbeeld.
Michael is met zijn werkgever in een arbeidsconflict verwikkeld. Hij rijdt in een auto van de zaak. Na een slepende ontslagprocedure wordt Michael op 1 augustus ontslagen. De werkgever maakt een eindafrekening op en betaalt Michael onder ander tien niet-genoten vakantiedagen uit. Michael is van mening dat hij recht heeft op uitbetaling van twintig niet-genoten vakantiedagen.
Hij weigert om de bedrijfsauto in te leveren totdat zijn (ex-)werkgever deze extra dagen aan hem uitbetaald. De werkgever schakelt een deurwaarder in en laat beslag leggen op de bedrijfsauto. De auto is immers eigendom van de werkgever. Met dit beslag wil de werkgever zijn eigendom terugkrijgen.