Wat zijn de juridische gevolgen van een aanmaning?
Een aanmaning wordt in principe alleen verstuurd als de termijn is verstreken waarbinnen de verplichting had moeten plaatsvinden. Stel u heeft een factuur ontvangen waarop vermeld staat dat deze binnen dertig dagen betaald moet worden. U betaalt niet binnen deze termijn en u ontvangt per post een schriftelijke aanmaning. De schuldeiser heeft dan een ‘opeisbare vordering’ op u.
Een vordering wordt opeisbaar wanneer de overeengekomen betalingstermijn is verstreken. Als er geen betalingstermijn is overeengekomen is een factuur opeisbaar dertig dagen na ontvangst van de factuur. Om vervolgstappen te kunnen nemen tegen een niet betalende debiteur (schuldeiser), zal de debiteur in juridische termen ‘in verzuim’ moeten komen te verkeren. Dat wil zeggen dat min of meer komt vast te staan dat de schuldenaar zijn (betalings)verplichting niet nakomt.
En om staan van ‘verzuim’ te geraken schrijft de wet voor dat een debiteur ‘in gebreke’ moet zijn gesteld. Dit houdt in dat de schuldenaar alsnog in de gelegenheid moet worden gesteld om aan zijn betalingsverplichting te voldoen. En dit is precies wat er in een aanmaning gebeurt.
Het daadwerkelijk gebruiken van het werkwoord ‘in gebreke stellen’ is in de aanmaning volgens de wet niet vereist, maar is wel aan te raden, nu op deze wijze aan de schuldenaar heel duidelijk wordt gemaakt dat hij in verzuim zal geraken en geconfronteerd zal gaan worden met vervolgacties en/of kosten die moeten leiden tot betaling van de factuur.
Een voorbeeld.
Elize loopt hopeloos achter met haar facturen. Een factuur van haar tandarts heeft zij al wekenlang niet betaald. Op een dag ontvangt zij een brief van een incassobureau met daarin de volgende formulering:
…omdat u de factuur niet binnen de betalingstermijn van dertig dagen betaald heeft, stellen wij u bij deze in gebreke. Wij verzoeken en sommeren u om het openstaande bedrag alsnog binnen zeven dagen na dagtekening van deze brief te voldoen.
…als u binnen deze termijn niet betaalt, bent u in verzuim en zullen wij nadere incassomaatregelen nemen…
Daarnaast zal in de aanmaning vaak vermeld staan dat de schuldenaar aansprakelijk is voor een aantal kosten als hij niet alsnog spoedig voor betaling zorgdraagt. Het gaat dan om kosten als:
- wettelijke rente
- incassokosten (ook wel buitengerechtelijke kosten genoemd)
In de aanmaning staat vaak vermeld dat de schuldenaar nu al aansprakelijk gesteld wordt voor deze kosten als hij niet alsnog binnen de gestelde termijn voor betaling zorgdraagt.
Het risico van het verzenden van aanmaningen ligt bij de verzender, dat wil zeggen dat de verzender ervoor dient te zorgen dat de aanmaning de andere partij ook daadwerkelijk bereikt. De eisende partij zal bij ontkenning van de andere partij dus ook moeten aantonen dat zijn aanmaning die andere partij heeft bereikt.
Dit is ook de reden dat het verstandig kan zijn om aanmaningen aangetekend te verzenden, eventuele gesprekken op te nemen en/of verzendrapporten van faxen goed te bewaren.
Als het echt belangrijk is dat bewezen moet worden dat een aanmaning de schuldenaar bereikt heeft, dan is het mogelijk een deurwaarder te verzoeken de aanmaning aan die partij te laten brengen. De deurwaarder maakt van het uitreiken van de aanmaning een proces-verbaal op, welk proces-verbaal als bewijs zou kunnen dienen. Dit gebeurt met name bij zaken met een aanzienlijk financieel belang.
In de praktijk komt het veel voor dat schuldenaren zich verweren met de stelling dat ze helemaal geen aanmaning(en) hebben ontvangen. Als het tot een gerechtelijke procedure komt, is het zeer de vraag of een rechter dit een geloofwaardig verweer vindt. Meestal neemt een rechter aan dat de aanmaning(en) door de schuldenaar ontvangen zijn.