Wat is bewind?

Op het moment dat u de meerderjarige leeftijd van 18 jaar bereikt, bent u handelingsbekwaam. Dit betekent dat u vanaf dat moment zelfstandig contracten kunt aangaan. U kunt zelf een auto kopen of bijvoorbeeld een huwelijk aangaan. U bent vanaf dat moment dus volledig verantwoordelijk voor uw eigen handelen.

Sommige mensen kunnen hun belangen zelf niet goed behartigen. Om deze mensen en hun vermogen te beschermen, kent de wet een aantal maatregelen:

• Curatele
• Bewind
• Mentorschap

In een aantal situaties is curatele een te ingrijpende maatregel. Voor deze personen zou een rechter kunnen beslissen om een gedeelte van hun vermogen (of hun hele vermogen) onder bewind te stellen.

Dit gebeurt met name als iemand als gevolg van zijn lichamelijke of geestelijke toestand tijdelijk of voor langere tijd niet in staat is zijn of haar financiële belangen volledig waar te nemen. U moet hierbij bijvoorbeeld denken aan mensen die in een verpleegtehuis of bejaardentehuis verblijven en door hun ouderdom niet meer volledig in staat zijn hun financiën te regelen.

Verschillen met curatele
Er zijn een aantal verschillen tussen bewind en curatele:

• Een persoon die onder bewind gesteld is, is niet handelingsonbekwaam. Dat wil zeggen dat de onderbewindgestelde in het algemeen nog wel een overeenkomst kan sluiten.
• Onderbewindstelling heeft alleen betrekking op bepaalde of alle goederen.
• Bij onderbewindstelling is er vaak een (nauwere) samenwerking tussen de bewindvoerder en de onderbewindgestelde.
• Bij onderbewindstelling kan het ook de lichamelijk toestand van de betrokken persoon een rol spelen. Bij curatele is dit in principe niet het geval.

Wanneer kan iemand onder bewind gesteld worden?
Een persoon kan onder bewind worden gesteld als iemand als gevolg van zijn lichamelijke of geestelijke toestand tijdelijk of voor langere tijd niet in staat is zijn vermogensrechtelijke belangen (lees: zijn financiën) volledig waar te nemen.

Wat zijn de gevolgen van de onderbewindstelling?
Op het moment dat er (bepaalde) goederen van u onder bewind zijn gesteld mag de betrokkene niet meer zelfstandig beslissen nemen over deze goederen. Er is daarvoor dan altijd toestemming nodig van de bewindvoerder.

Een voorbeeld.
Arie is onder bewind is gesteld en daar valt zijn antieke boekencollectie onder. Berend komt op een boekenbeurs in contact met Arie. De mannen raken in gesprek en Arie biedt Berend een zeldzaam boek te koop aan. Berend is razend enthousiast en koopt het boek van Arie.

Een maand later komt Chris, de bewindvoerder van Arie, er achter dat Arie het boek aan Berend heeft verkocht. Chris schrijft onmiddellijk een aangetekende brief aan Berend waarin hij de koopovereenkomst vernietigt.

Ook al kon Berend niet weten dat Arie onder bewind gesteld was, toch zal de koopovereenkomst ongedaan moeten worden gemaakt. Berend zal het boek terug moeten geven en Arie zal de koopprijs moet vergoeden aan Berend.

De bewindvoerder moet er verder op toezien dat de goederen die onder het bewind vallen hun waarde behouden.

Nog een voorbeeld.
Stel dat een woning onder het bewind valt. De bewindvoerder moet dan bijvoorbeeld zorgen voor het groot onderhoud aan de woning, zoals het schilderen van het houtwerk aan de buitenkant van de woning of het vervangen van een lekke dakgoot.

Het bewind kan ook een stapje verder gaan. De bewindvoerder kan namelijk ook beschikken over onder bewind staande goederen met toestemming van de rechthebbende of als deze weigerachtig is, met toestemming van de kantonrechter.

Beschikken houdt bijvoorbeeld in dat het betreffende vermogensbestanddeel (bijvoorbeeld een woning, een auto etc.) mag worden verkocht of verhuurd. Uiteraard mag de bewindvoerder dat alleen doen als deze handeling ter bescherming van het vermogen van de onder bewind gestelde dient.