Hoe wordt iemand onder curatele gesteld?

Een verzoek tot ondercuratelestelling wordt voorgelegd aan de kantonrechter van de rechtbank binnen het gebied waarin de betrokkene woont. Het verzoek kan worden ingediend door de echtgenoot, geregistreerd partner (of andere levensgezel), zijn bloedverwanten in de rechte lijn en die in de zijlijn tot de vierde graad, de voogd van de betrokkene of het openbaar ministerie.

De betrokkene zelf kan soms zelf ook het verzoek doen. Het probleem is dat de betrokkenen zelf vaak de ernst van hun eigen persoonlijke situatie niet inzien en om die reden zelf geen verzoek tot ondercuratelestelling doen.

Het verzoek tot ondercuratelestelling hoeft niet verplicht door een advocaat te worden ingediend. U kunt gebruik maken van een speciaal formulier.

De betrokkene zelf of de verzoeker kan zelf een curator voordragen.

Verloop van de procedure ondercuratelestelling
De kantonrechter zal na ontvangst van het verzoek een mondelinge behandeling bepalen waarbij de kantonrechter de betrokkene zelf, maar ook andere belanghebbenden zoals een echtgenoot, geregistreerd partner, een andere levensgezel, kinderen en een voogd oproept.

In het geval de familieleden schriftelijk aangegeven hebben akkoord te gaan met de ondercuratelestelling dan zullen zij in de praktijk meestal niet meer worden opgeroepen voor de mondelinge behandeling.

De kantonrechter zal tijdens de mondelinge behandeling informatie inwinnen over de situatie van de persoon waarvoor een ondercuratelestelling is verzocht. In het geval de kantonrechter oordeelt dat er een grond aanwezig is, geestelijke stoornis, verkwisting of drankmisbruik, en de betrokkene hierdoor zijn belangen niet voldoende kan behartigen, zal de kantonrechter de ondercuratelestelling uitspreken.

De kantonrechter wijst gelijk een curator aan. De betrokkene zelf of de verzoeker kan een curator voordragen. De voorgedragen curator kan zich bij het verzoek al bereid verklaren door het invullen van een bereidverklaring. De rechter zal deze voorkeur volgen, tenzij gegronde redenen zich daartegen verzetten.

Vervolgens wordt de ondercuratelestelling binnen tien dagen na de uitspraak gepubliceerd in de Nederlandse Staatscourant en in twee landelijke dagbladen. De verzoekers van de ondercuratelestelling hebben de plicht om voor deze publicatie zorg te dragen. Daarnaast wordt er een openbaar curateleregister bijgehouden.

Als de persoon die onder curatele gesteld is (de curandus) of een van de andere belanghebbenden het niet eens is met de beslissing van de kantonrechter, dan kan binnen drie maanden na de uitspraak hoger beroep worden ingesteld.

Kosten ondercuratelestelling
Het doen van een verzoek tot ondercuratelestelling brengt kosten met zich mee. De rechtbank zal griffierechten in rekening brengen. Deze griffierechten bedragen 75 euro.

Vergoeding voor de curator
De curator krijgt een beloning voor zijn uit te oefenen taken. De kantonrechter stelt deze vergoeding vast. De curator heeft recht op 5% van de netto-opbrengst van alles dat onder de curatele valt. Daaraan is wel een maximum gekoppeld. Bij een niet-professionele curator (meestal familielid) bedraagt de maximumvergoeding 881 euro (exclusief btw) per jaar.

Professionele curatoren (mensen die van het curatorschap hun beroep hebben gemaakt) krijgen een hogere vergoeding. Een curator die bij een branchevereniging is aangesloten krijgt maximaal een bedrag van 1.519 euro (exclusief BTW) per jaar. Een curator die niet bij een branchevereniging is aangesloten ontvangt maximaal 1.322 euro (exclusief BTW) per jaar.

Einde van de curatele
De kantonrechter kan op verzoek van de curandus, de curator en overige belanghebbenden de onder curatele stelling opheffen. De kantonrechter heft de onder curatele stelling op als deze maatregel niet meer noodzakelijk is.

De opheffing van de ondercuratelestelling moet worden gepubliceerd in de Nederlandse Staatscourant en twee landelijke dagbladen. De verzoekers van de opheffing zijn verplicht zorg te dragen voor de publicatie.

Curatele eindigt uiteraard ook als de onder curatele gestelde komt te overlijden.

Een onder curatele stelling kan overigens ook worden omgezet in een onderbewindstelling of een mentorschap.